Շնորհաւոր 2006 ՇԱՆ տարին

Կուզեմ բոլորին շնորհաւորել նոր տարին մաղթելով առողջութիւն, երջանկութիւն եւ յաջողութիւն:

Յոյսով որ այս տարին բարիքներով լի լինի բոլորի եւ մասնաւորապէս ՀԱՅ ազգի ու ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ համար: Լինի զարգացման տարի տնտեսութեան, քաղաքականութեան, մշակութային ու ազգային ոլորտներում:

Լինեք երջանիկ եւ ուրախ

Արթին Առաքելեան

Շարունակություն »

Ուժն է ծնում իրաւունք

Առհասարակ ուժը երկու տեսակ է, առարկայական ու ենթակայական կամ աւելի պարզ ասած՝ նիւթական ու հոգեբանական: Չկայ յաջողակ մի համակարգ, որ զուրկ լինի այս երկուսից եւ կամ ունենայ միայն մէկը ու յետոյ պատմութեան ընթացքում յաջողութիւն արձանագրի:Ազգն էլ որպէս մի գործող համակարգ՝ նոյնպէս իր յաջողութեան համար կարիք ունի թէ՛ նիւթական, եւ թէ՛ հոգեբանական ուժի՝ հաւասար չափով: Չենք կարող մէկը աւելի գերադասել միւսից:Այս նախաբանը գրեցի միայն այն պատճառով, որ պարզ լինի, թէ ընդհանրապէս ինչ է այս յօդւածի նպատակը:Մենք՝ հայերս, պատմութեան ընթացքում եղել ենք ստեղծագործ, քաջ ու արի ազգ, որի միջոցով զարգացել է մարդկութեան քաղաքակրթութիւնը: Նաեւ եղել են տարիներ, որոնց ընթացքում հայերը կորցրել են ազատութիւնը, անկախութիւնը եւ առհասարակ իրենց իրաւունքը: Դժբախտաբար, վերջին 600 տարիների ընթացքում մենք աւելիով կորցրել ենք մեր իրաւունքները՝ քան ձեռք բերել: Օրինակի համար՝ կորցրեցինք Կիլիկիոյ թագաւորութիւնը, անկախ Հայաստանի Հանրապետութիւնը, որը ձեռք էր բերւել 1918-ի մայիսի 28-ին, Արցախը, Ջաւախքը, Նախիջեւանը եւ ամենից կարեւորագոյնը՝ կորցրեցինք աւելի քան 1.5 միլիոն շունչ, որը ամենամեծ երաշխիքն էր ազգային ուժի ու հզօրութեան համար:Այս բոլորից յետոյ հայութեան պատմութեան մէջ եզակի նշանակութիւն ունեցաւ Արցախի ազատագրական պայքարը, որը, ի վերջոյ, աւարտւեց յօգուտ հայերի:Վերջին շաբաթների ընթացքում տարբեր անձանց կողմից լսւում են Արցախի հարցի կարգաւորման մասին խօսքեր:Մասնաւորապէս, խօսւում է, թէ 2006-ին կարգաւորւելու է այդ սառեցւած հակամարտութիւնը, որովհետեւ այդ տարւայ ընթացքում ո՛չ Հայաստանում եւ ո՛չ Ադրբեջանում չկան կարեւոր ընտրութիւններ, որոնք պիտի խանգարեն բանակցութիւնների ընթացքը:Բայց ինչքան իրական են վերոյիշեալ խօսքերը: Արդեօք իրապէս կարգաւորւելո՞ւ է Արցախի հակամարտութիւնը եւ աւելի կարեւորը այն է, թէ ինչպէս պիտի աւարտւի դա:Մի քանի երեւոյթներ ցոյց են տալիս, որ հակառակ բոլոր խօսքերին՝ Արցախի հակամարտութիւնը իր աւարտին չի հասնի 2006 թւականին: Օրինակի համար՝ խօսւում է, թէ եթէ պիտի կարգաւորւէր հակամարտութիւնը, ինչո՞ւ Արեւմուտքը աւարտեց Բաքու-Թիֆլիս-Ջէյհան նաւթատար խողովակի նախագիծը:Եթէ ուզենք լաւատեսօրէն նայել ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խմբի համանախագահների վերջին օրերի յայտարարութիւններին, կը յանգենք այն կարծիքին, թէ 2006 թւականին կարող է կարեւոր քայլ առնել Արցախի հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացում: Օրինակ՝ կարող է ստորագրւել որեւէ կարեւոր պայմանագիր եւ կամ Արցախը որպէս հակամարտութեան կողմ՝ ներքաշւել բանակցութիւնների մէջ. մի բան, որը կօգնի հակամարտութեան կարգաւորմանը: Համանախագահները եւ առհասարակ բոլոր միջնորդները նկատի պիտի առնեն, որ Արցախը նախ անկախ միաւոր է եւ պիտի բանակցել նրա հետ: Հակամարտութեան տարիների ընթացքում Իրանը որպէս մի կարեւոր հարեւան երկիր, որը սահմանակից է Ադրբեջանի, Արցախի եւ Հայաստանի հետ, փորձեց միջնորդել համակարտող կողմերի միջեւ, բայց, դժբախտաբար, օրւայ փորձագէտները լաւագոյնս տեղեակ չէին հակամարտութեանը եւ Արցախին չներքաշեցին բանակցութիւնների մէջ. դա էր գլխաւոր պատճառը, որ երբ Թեհրանում ստորագրւում էր մի պայմանագիր՝ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ, միառ ժամանակ անց արցախցիները դա խախտելով՝ գրաւում էին մի կարեւոր շրջան:Անդրադառնալով Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման հարցին՝ պիտի մատնանշեմ, որ իմ կարծիքով՝ այսօր այդ կարեւոր հարցը դարձել է խաղալիք Եւրոպայի ձեռքում: Նրանք երբ ուզում են ճնշել Թուրքիային, որից միայն շահում են իրենք՝ եւրոպացիները, առաջ են քաշում Հայոց Ցեղասպանութեան հարցը եւ երբ հասնում են իրենց նպատակներին, մոռանում են անգամ հայի անունը:Այս ձեւը նոր չէ, այլ եղել է հէնց 19-րդ եւ 20-րդ դարերում. երբ Եւրոպան ուզեց կործանել Օսմանեան կայսրութիւնը, փորձեց պաշտպանել Հայ Դատը եւ երբ հասաւ իր նպատակին, իր աչքերը փակեց երիտասարդ թուրքերի միջոցով կատարւած Հայոց Ցեղասպանութեան վրայ:Վստահ եղէք, որ եթէ մենք ճիշտ օգտւէինք մեր Հայկական սփիւռքից եւ դառնայինք հզօր, թէ՛ նիւթապէս եւ թէ՛ հոգեպէս, այսօր ոչ միայն Լիտւան կընդունէր Հայոց Ցեղասպանութիւնը, այլեւ՝ բոլոր մեծ տէրութիւնները եւ մինչեւ անգամ կը պաշտպանէին հայերի անվտանգութիւնը:Այսօր եթէ հզօր լինէինք, արդեօք մի թուրք կամ ադրբեջանցի կը համարձակւէ՞ր դիպչել որեւէ մէկ խաչքարի կամ եկեղեցու, ո՛չ: Նրանով հանդերձ, որ ունենք յարմար միջոցներ, բայց հզօր չենք: Անգամներ ենք բողոքել նոյն այս ԻՒՆԵՍԿՕ-ին, բայց՝ ապարդիւն:Դիմել ենք միջազգային ատեաններ ու դատարաններ, բայց ոչ մի արդիւնք չենք ստացել:Պիտի հարցնէք, թէ ինչո՞ւ է այդպէս եղել: Սիրելիներ, աշխարհի հզօրները միայն հզօրների հետ են ձեռնւում. եթէ դառնանք հզօր, կը ձեռնւեն մեզ հետ, հաշւի կառնեն հային ու սեղան կը նստեն նրա հետ:Ինչպէս հայ մեծանուն զօրավար Գարեգին Նժդեհն է ասում. «Մի ժողովուրդ, որն իրեն պէտք եղած ուժն իրենից դուրս է փնտրում, կուրօրէն իր պարտութիւնն ու անկումն է նախապատրաստում»: Ուրեմն՝ նախ պիտի դաստիարակել հայաշունչ սերունդ, որը առաջին քայլն է ազգային հզօրութեան համար:Խօսքերս ուզում եմ աւարտել Գ. Նժդեհի մարգարէական խօսքով. «Պարտւեցինք, որովհետեւ մեր ցեղի ոգու բովանդակ ուժն օգտագործելու փոխարէն՝ հովանաւորներ փնտրեցինք: Վաղը կը կորչենք իսպառ, եթէ մնանք այս մտայնութեամբ: Կը փրկւենք, եթէ ազատւենք նախապաշարումներից, եթէ փորձենք ոտքի կանգնել, սակայն ոչ արտաքին դրդումով, օտարների ցանկութեամբ, այլ՝ մեր ներքին, բնական, անզուսպ մղումով»:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Իրանական ջնջիկ

Շարունակություն »

ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԵՂԵՌՆ - ՍՊԻՏԱԿ ՋԱՐԴ

Դեկ. 15 -ին արտաքին գործերի նախարարությունում տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նախարար Վարդան Օսկանյանը տեղեկացրեց. “Ատրպատականի թեմից հայտնել են, որ դեկտեմբերի տասնչորսին ադրբեջանցի հարյուրավոր զինվորներ ծանր տեխնիկայի միջոցով ավերել են Նախիջևանի տարածքում գտնվող Հին Ջուղայի գերեզմանատան` 2002թ.-ից հետո կանգուն մնացած հուշարձաններն ու խաչքարերը”:
Վ. Օսկանյանի տեղեկացմամբ այս բարբարոսությունն Իրանի տարածքից ֆ‎իքսվել է ֆոտո և տեսախցիկների վրա, սակայն այդ նյութերը դեռևս Հայաստան չեն բերվել: Դեպքի առնչությամբ թեմի առաջնորդարանը բողոք է հղել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին:
“Մենք էլ մեր հերթին այս բարբարոսության հետ կապված անհրաժեշտ բողոք կներկայացնենք համապատասխան կառույցենրին”,- խոստացավ արտգործնախարարը:

Պանուրամա Լրատու ցանց

Շարունակություն »

Արցախը ո՞ւմ է պատկանում

Հայաստանի Հանրապետութեան սահմանադրութեան հանրաքւէի սեմին «Հայոց աշխարհ» օրաթերթում տպագրւեց Հայաստանի պաշտպանութեան նախարարի խորհրդական գեներալ Հայկ Քոթանջեանի հարցազրոյցը, որի ընթացքում նա բացայայտել էր Արցախի կարգաւորման մի տարբերակ, որը կոչւում է «Ճանապարհային քարտէզ»: Նախ եւ առաջ հետաքրքիրն այն է, որ նման կարեւոր խնդիր ժողովրդին փոխանցւեց հէնց սահմանադրական հանրաքւէի սեմին, երբ բոլորը, նաեւ լրատւամիջոցները, խիստ զբաղւած էին հանրաքւէի թեր ու դէմ քարոզչութեամբ:Նախ տեսնենք, թէ ինչ է պարունակում այդ ճանապարհային քարտէզի նախագիծը: Ըստ Հ. Քոթանջեանի՝ նախապատրաստւող պայմանագրում նախատեսւում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջութեան ճանաչում, որի մէջ ընգրկւելու են ազատագրւած բոլոր շրջանները: Իսկ Քելբաջարն ու Լաչինը լինելու են «ազատ տնտեսական գօտի» եւ վերականգնւելու են ադրբեջանցիների ու հայերի ջանքերով:Եթէ այս նախագծի հետեւանքներով հետաքրքրւած չեն Հայաստանում, ապա արցախցիները խիստ մտահոգ են եւ մինչեւ անգամ այդ ծրագիրը անւանում են ապազգային ու ասում, թէ նախագիծն առաջարկողները «հայեր» չեն:Ըստ ԼՂՀ-ի Ազգային ժողովի Արտաքին յարաբերութիւնների յանձնաժողովի նախագահ Վահրամ Աթանէսեանի՝ «Այն տեսակէտը, թէ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը նոյն իրաւունքով է հռչակւել, ինչ որ Ադրբեջանի Հանրապետութիւնը, ես կիսում եմ: Իսկ ինչ վերաբերում է ղարաբաղեան կարգաւորման այն առաջարկներին, որ ներկայացնում է քաղաքագէտը, ապա ԼՂ Հանրապետութեան պաշտօնական տեսակէտը այն է, թէ ԼՂՀ-ի միջազգային ճանաչումը կարող է լինել մեր ժողովրդի համար ընդունելի սահմաններում»: Նա գտնում է, որ ժողովուրդն իր կարծիքն արտայայտել է մէկ անգամ՝ 1991-ի դեկտեմբերի 10-ի հանրաքւէում, որին, ի դէպ, կարող էին մասնակցել ԼՂՀ-ի ազգութեամբ ադրբեջանցի քաղաքացիները եւ երկրորդ անգամ ժողովրդի կարծիքը հարցնելու անհրաժեշտութիւն չկայ:Բայց ինչո՞ւ պիտի վերադարձւեն ազատագրւած տարածքները: Սա շատ կարեւոր հարց է նախ արցախցու եւ յետոյ համայն հայութեան համար:Ընդունելի է, որ քաղաքական որեւէ նպատակ ունի իր առեւտրական գործարքը, բայց զարմանալին այն է, որ ինչու Հայաստանի իշխանութիւնը, որ դեռ պաշտօնապէս չի ճանաչել Արցախի անկախութիւնը, պապից աւելի պապական խօսում է զիջումների մասին, այն էլ երբ Ադրբեջանը խուսափում է դրանից եւ երբեք չի խօսում փախստական հայերի Ադրբեջան վերադարձի մասին: Ինչո՞ւ այդ «փոխզիջումները» պիտի լինեն հողային, չէ՞ որ Արցախը անկախ պետութիւն է եւ իրաւունք ունի վճռել իր ապագան:Պիտի մատնանշել, որ Արցախի հակամարտութեան կարգաւորումը չի կարող նմանւել Գազայում իրականացւած Իսրայէլ- Պաղեստին հակամարտութեան կարգաւորմանը, եթէ մինչեւ անգամ կրեն նոյն անունները՝ ճանապարհային քարտէզ (Road map): Նախ Գազան անմիջական սահման չունէր Իսրայէլի հետ, երկրորդ՝ պաղեստինցի ազատամարտիկները Եգիպտոսից դիւրութեամբ անցնում էին Գազայի հատւած՝ Իսրայէլին հարւածելու նպատակով, երրորդ՝ Իսրայէլը Գազայից դուրս գալով, որի անվտանգութեան ծախսերը Գազայում երեք անգամ աւելի էին քան իր տարածքում, երաշխաւորեց ու ամրապնդեց Յորդանանի արեւմտեան տարածքում իր անօրինական ներկայութիւնը: Ինչո՞ւ Արցախի հարցին չնայենք Ռուսաստանի ու Ճապոնիայի միջեւ գոյութիւն ունեցող Կուրիլ կղզիների օրինակով, չէ որ Կուրիլ կղզիները Ռուսաստանի տարածքի 1/100-ն է ու դեռ այնքան էլ Ռուսաստանի համար ռազմավարական նշանակութիւն չունի:Բայց Լեռնային Ղարաբաղը թէ՛ ռազմավարական նշանակութիւն ունի Հայաստանի համար, եւ թէ՛ անմիջական սահման՝ նրա հետ: Դիւանագիտական աշխարհում զիջումները լինում են վերջին փուլերում եւ յաճախ անգամ չի խօսւում դրանց մասին:Զիջումների պարագայում նախ ներկայացւում է նւազագոյն միջոցը, որից յետոյ աւարտւում է այսպէս ասած առաւելագոյն միջոցով:Ինչպէս երեւում է, ազատագրւած հողերի վերադարձումը Հայաստանի դեռ նւազագոյն փաթեթն է. եթէ դա է նւազագոյնը ուրեմն՝ ի՞նչ պիտի լինի հակամարտութեան աւարտին:Չեմ ուզում յանգել այն մտքին, որ այսօրւայ իշխանութիւնը աւելի շատ ուզում է հաճոյանալ Արեւմուտքին, բայց ուրիշ բան չեմ գտնում. միայն պէտք է ասել, որ հայրենիքը, ազգը եւ հողն ու տարածքը խաղարկւելու իրեր չեն եւ այսօրւայ մեր սխալները կարող են չնչին երեւալ, բայց ապագայ սերունդն է, որ պիտի ապրի ու գոյատեւի եւ այդ փոքր սխալները կարող են մեծ սպառնալիք դառնալ նրա գոյութեանը, որի միակ պատճառները նախ մենք կը լինենք, ոչ ուրիշը:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Յեղաշրջումների քաղաքականութեան աւարտը

Այն, ինչ որ այս վերջին շաբաթների ընթացքում պարզւեց, այն է, որ ԱՄՆ-ի նախագահ Ջորջ Բուշի կառավարութիւնը փոփոխութեան է ենթարկել իր արտաքին քաղաքականութիւնը եւ նոր տարբերակներ է կիրառել, որոնք տարբերւում են նախկին տարիների վարած քաղաքականութիւններից:Փորձ է արւում, որ միահեծան ու ռազմաշունչ քաղաքականութիւնները փոխարինւեն այլ տարբերակներով, որոնք են Եւրոպայի եւ ՄԱԿ-ի հետ աւելի սերտ համագործակցութիւնը եւ խօսւում է, որ Իրանի ու Հիւսիսային Կորէայի հանդէպ, որոնք հակադրւած են ԱՄՆ-ի դէմ, մի կողմ դրւի գործող վարչակարգերի փոփոխութեան քաղաքականութիւնը եւ տնտեսական ու շահաւէտ նոր առաջարկներ երեւան բերելով՝ նրանք քաջալերւեն ներգրաււելու միջազգային տնտեսութեան մէջ: Այդպիսով՝ ԱՄՆ-ի հետ տնտեսական սերտ յարաբերութիւններ ունենալով՝ այդ երկրները չեն պայքարի նրա դէմ:Ջորջ Բուշի նախագահութեան վերջին երկու շրջանների ընթացքում եւ մասնաւորապէս սեպտ. 11-ի ահաբեկչութիւնից յետոյ ԱՄՆ-ի միջազգային քաղաքականութիւնը թեքւեց դէպի միահեծան ու ռազմական քաղաքականութիւն, որը պատճառ դարձաւ, որ իր Եւրոպայի դաշնակիցները հակադրւեն ԱՄՆ-ի դէմ:Կանխարգելող պատերազմների նախագիծն ու շարունակութեան մէջ ռազմական միջամտութիւնները յանուն ահաբեկչութեան դէմ պայքարի ՄԱԿ-ի ու միջազգային հանրային կարծիքը նկատի չառնելը՝ դարձել էր Ջորջ Բուշի կառավարութեան դիմագիծը:Այս ընթացքում էր, որ շատերը փառաբանեցին Բուշի այդ գործելակերպը՝ դա արդի քաղաքակրթութիւնը կերտելու կարեւոր փուլ համարելով:Միայն վերջին ամիսներում էր, որ նախագահի ու Սպիտակ տան խորհրդականները ազդարարեցին, որ ծանր պայմաններից խուսափելու համար՝ ԱՄՆ-ն պիտի վերանայի իր արտաքին քաղաքականութիւնը՝ սերտ յարաբերութիւն ստեղծելով Եւրոպայի ու համաշխարհային հանրութեան հետ:Այս նոր քաղաքականութիւնը «Միջազգային ներարկման քաղաքականութիւն» է կոչւում, որի միջոցով կառավարութեանը առաջարկւում է, որ մի շարք համագործակցական պայմանագրեր կնքւեն Չինաստանի ու Ռուսաստանի հետ, Հնդկաստանը ճանաչւի որպէս ատոմական ուժ, Ճապոնիայի զարգացող տնտեսութեան միջազգային դերը սպառնալիք չհամարւի ու լուրջ համագործակցութիւն լինի Եւրոպայի հետ: Վերոյիշեալ նախագծում նաեւ ԱՄՆ-ի կառավարութեանը առաջարկւում է Իրանի ու Հիւսիսային Կորէայի նկատմամբ վարել այլ քաղաքականութիւն, որի ընթացքում պիտի թողնել նախկին վարչակարգերի փոփոխութեան քաղաքականութիւնը, այլ նրանց անվտանգութիւնը երաշխաւորելով՝ փորձել ներգրաւել միջազգային տնտեսութեան մէջ՝ շահաւէտ գործարքներ առաջարկելով: Ատոմական ծրագրերի հարցով առաջարկւում է, որ նրանց տրւի այդ էներգիան օգտագործելու հնարաւորութիւնը միայն, պահանջւի ու արգելւի, որ վերջիններս ատոմական զէնք արտադրեն:Այս աչքառու փոփոխութիւնները արդիւնք են ԱՄՆ-ի ներկայ քաղաքական ու հասարակական իրավիճակի, որով ծանր օրեր են սպասում նրան:Այս նախագիծը ունի նաեւ իր հակառակորդները: Նրանք գործնական չեն համարում դա ու մի այլ տարբերակ են առաջարկում, որը արդիւնք է նրանց խելագարութեան: Նրանք, որոնց թիւը հանրապետականների մօտ աւելի է՝ քան ուրիշ կուսակցութեան, ԱՄՆ-ի կորցրած վարկը վերագտնելու համար՝ առաջարկում են մի շարք նոր ահաբեկչական գործողութիւններ՝ սեպտ. 11-ի օրինակով, որից յետոյ կարդարացւի Բուշի ահաբեկչութեան դէմ պայքարը եւ այդ միջոցով նաեւ ժողովուրդը կը միաւորւի մէկ գաղափարի ու նպատակի շուրջ: Կան նաեւ մի շարք այլ սցենարներ, ինչպիսին են՝ Բէն Լադէնի ձերբակալութիւնը եւ կամ Իրաքի պատերազմը յաջողութեամբ աւարտելը:Ինչ որ է՝ դեռ յստակ չէ, թէ ԱՄՆ-ի կառավարութիւնը ինչպէս է ձեւակերպելու իր արտաքին քաղաքականութիւնը, բայց մի բան պարզ է, որ դա կախում ունի մեծ դրամատէրերի ու վերազգային ընկերութիւնների կամքից, որոնք իրենց շահերի համաձայն ղեկավարում են ԱՄՆ-ն ու նրա ռազմական մեքենան:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Մի գաւաթ լեղի սուրճ - Երգիծական

Միատարր պայքար թուրքիայի դէմ

Օրեր առաջ Թուրքիայի ֆուտբոլի ազգային հաւաքականը պարտւեց Շւէյցարիայի հաւաքականին եւ կորցրեց ֆուտբոլի միջազգային առաջնութեան մասնակցելու իրաւունքը: Խաղի աւարտից յետոյ թուրքերը բարբարոսաբար յարձակւեցին շւէյցարացիների վրայ եւ տուր թէ կտաս: Պատերազմ էր , արեւը խաւարեց թուրքերի ձիու սմբակներից առաջացած փոշու մշուշից. Լռութիւն, խաւար, լալ, ոռնոց, արիւն եւ ի վերջոյ............ծագեց արշալոյս: Երկիրը դարձել էր գերեզմանանոց ու միայն ծածանւում էր մի դրոշ այն էլ եռագոյն:
Ըստ միջազգաին լրատու ցանցերի հաղորդած լուրերի համաձայն հայերը, որը միշտ զինւած, միաբան ու հաշտ, գիտեն օգդագործել ժամանակը, տեսնելով թուրք-շւէյցարացի պատերազմը հայութեան դատը լուծելու համար առիթը պատեհ համարելով գրոհել են նրանց վրայ եւ չզատորոշելով երկու պետութիւնների դրօշը, ջնջել են երկուսին էլ:
Ըստ լաւատեղեակ աղբիւրներին այդ հերոսական գրոհը ղեկավարւել է թեհրանում գործող ՀՈՒՍԿ հաստատութեան եւ նրա կրօնագաղափարական բազուկի՝ առաջնորդարանի միջոցով: Փաստը այն է որ այս վերջին օրերին յիշեալ կենտրոնները կազմակերպել էին հայութեան դատի լուծման համար տեսական-կրօնական ու մարտական մի շարան դասընթացներ որի գլխաւոր դասախօսներն էին առաջին եւ երկրորդ աշխարհամարտին մասնակցող զորավարներ ինչպիսին է Մարշալ Բաղրամեանը եւ ոմն դաւաճանի զաւակ Գրիգոր լուսամարիչը: Նաեւ բացառւած չէ որ սոյն տեսութիւնները փոխանցելու համար ներկայ էին ՀՈՒՍԿ-ի անձնազոհ վետերանները ու նրանց առաջնորդ Սեպուհը որը զինւած են պատմական - փիլիսոփայական ու նաեւ մարտական գիտութիւններով:
ՄԱԿ-ի անվտանգութեան խորհուրդը ՀՈՒՍԿ-ին յղած իր նամակում խնդրել է որ վերջինս իր դասընթացների շարանում ներառել նաեւ աշխարագրութեան առարկան, այլ երկրների ոչնչացումից խուսափելու համար:
Թուրք-Շւէյցարացի պատերազմից յետոյ ՖԻՖԱ-ն մտադիր է պատժել թուրքիային, նրան զրկելով 2010 ֆուտբոլի միջազգային առաջնութիւնից: Նաեւ ՀՈՒՍԿ-ի ու Սեպուհի գործադրած ճնշումների հետեւնքով, որը տարածւած է մինչեւ ՄԱԿ , Վատիկան ու ՖԻՖԱ-ի կազմակերպութիւն, թուրքիան պարտադրւում է ճանաչել հայոց ցեղասպանութիւնը հակառակ դէպքում մինչեւ յաւիտեան պիտի զրկւէ ֆուտբոլի միջազգային առաջնութիւնից:
Սա է մեր ՀՈՒՍԿ հաստատութեան զօրութիւնը որի նշանաբանն է «մէկ ազգ, մէկ հայրենիք ՀՈՒՍԿ-ի համար» եւ օժտւած է Սեպուհի օրհնութեամբ:
Եթէ չէք կարող հաւատալ թէ մենք հայերս ունենք նման կազմակերպւած հաւաքականութիւն եւ անանձնական կեանքով ապրող առաջնորդ, կարող էք այցելել ՀՈՒՍԿ հաստատութեան հաւաքատեղի եւ առաջնորդի բնակարանը:

Շարունակություն »

Արաֆաթին

Օրեր առաջ պաղեստինցիները տօնեցին պաղեստինի ազատագրական պայքարի ղեկավար Եասեր Արաֆաթի մահւան առաջին տարելիցը:

Նրա կեանքի տարիները անցել են հայրենիքը ազատելու հոգսերով եւ համարեայ մինչեւ վերջ իր զէնքը վար չդրեց:

Արաֆաթն էլ ինչպէս բազում այլ մարտիկներ սխալ քայլերից զերծ չի եղել իր մարտական կեանքի ընթացքում, օրինակ նա քննադատւում է Օսլոյի պայմանագրի ընդունման, բանկային մեծ գումարներ եւ այլ հարցերում: Սա մնում է պատմութեանը եւ ես էլ չեմ ուզում նրան ներկայացնեմ որպէս մի անսխալական ու սուրբ ռազմիկ այլ պարզապէս որպէս մի անձ որ իր բոլոր ուժերով նւիրւել է իր ազգի ազատագրական պայքարին:

Յիշատակը արդար եւ նմանները բազում:

Շարունակություն »

«Ֆեդերալիզմ»՝ Իրանի դէմ ԱՄՆ-ի պայքարի նոր խաղաքարտ

Անցեալ շաբաթւայ ընթացքում ամերիկեան «Ամերիքան ինթըրփրայզ» աջակողմեան կազմակերպութիւնը հետեւելով Միջին Արեւելքում ԱՄՆ-ի քաղաքականութիւններին ու դրանց գոհացում տալու նպատակով՝ ձեռնարկեց «Ֆեդերալիզմը Իրանում» խորագրով մի խորհրդաժողով: Այդ խորհրդաժողովին որպէս բանախօս՝ հրաւիրւած էին Իրանը կազմող ցեղերի մի քանի ներկայացուցիչներ, ինչպիսին են՝ Մանդանա Զանդ Լոռեստանի՝ զանդիէ ցեղախմբից, Մորթեզա Էսֆանդիարի, որը իրեն որպէս Հիւսիսային ԱՄՆ-ում Քուրդստանի Ժողովրդավար կուսակցութեան ներկայացուցիչ ներկայացրեց, Ամանօլլահ Խան Ռիգի՝ Բալուչեստանի ռիգի ցեղի պետ, Ռահիմ Շահբազի Հիւսիսային Ամերիկայի ազերի համայնքի ներկայացուցիչ:Մատնանշելի է, որ սոյն խորհրդաժողովին նախագահում էր ԱՄՆ-ի նախկին նախագահ Ռոնալդ Ռէյգանի կառավարութեան անդամ եւ Իրանին լաւածանօթ Մայքըլ Լեդինը:Նրանով հանդերձ, որ այդ խորհրդաժողովը ԱՄՆ-ում բնակւող իրանցիների կողմից որպէս Իրանը անջատելու ծրագրի սկիզբ էր գնահատւել, բայց բոլոր բանախօսները նախ փորձեցին իրենց խօսքերի սկզբում հերքելով դա՝ խօսել ֆեդերալիզմի «վսեմ» գաղափարի մասին, Իրանի ղեկավարութեանը քննադատելով՝ նրանից պահանջել ոչ-պարսիկ ցեղախմբերի ինքնավարութիւնը:Դարեր է, ինչ ազգայնամոլութիւնն ու ցեղապաշտութիւնը Միջին Արեւելքում եւ Ասիայում որպէս մի կարեւոր զէնք է եղել տարածաշրջանին տիրապետել ցանկացողների ձեռքում, հիմա դա լինի անգլիացի լորդը, ռուս ցարը կամ կարմիր Ստալինը, հրեայ ու քրիստոնեայ սիոնիստը, Ֆրանսիայի մասոնականը եւ կամ վերազգային դրամատիրական համակարգը, որի ցայտուն ներկայացուցիչն է ԱՄՆ-ը:Իրանը մասնատելու եւ ֆեդերատիւ կարգեր հաստատելու Արեւմուտքի նախագիծը նոր չէ, այլ ունի իր պատմական անցեալը, եւ երբ կարիք է եղել ճնշել Իրանին՝ ֆեդերալիզմից որպէս միջոց օգտագործել են Իրանին սպառնալու համար:Քիչ չեն այն ցեղապաշտ խմբակցութիւնները, որոնք պատմութիւնը չուսումնասիրած՝ ծախւել են Արեւմուտքի խեղաթիւրած պատմական հիմունքներին ու կուրօրէն ծառայել են գերուժերի «Դաշնային Իրան» կեղծ նախագծին:Այս օրերում եւ մասնաւորապէս Իրանի նախագահական ընտրութիւններից յետոյ ու Իրանի ատոմական ծրագրերի մասին բանակցութիւնների ներկայ կարեւոր փուլում ԱՄՆ-ն դարձեալ օգտագործում է ֆեդերալիզմի խաղաքարտը, մի շարք անհատների հրահրելով՝ փորձում է ապակայունացնել Իրանի ներքին քաղաքական դաշտը՝ վերջնիս նոր զիջումներ պարտադրելու նպատակով, յատկապէս ատոմական քաղաքականութեան մէջ:Այստեղ նպատակ չունեմ քննարկել ատոմական ծրագրերի գծով Իրանի վարած քաղաքականութիւնը՝ դրան ճիշտ կամ սխալ որակումներ տալով, որովհետեւ դա ուղղակի կապ չունի այս յօդւածի թեմայի հետ, բայց ցաւով պէտք է մատնանշել, որ ցեղային անջատողականութիւնն ու միատարր ազգ հասկացութիւնը Իրանի այն խոցելի կէտն է, որ ԱՄՆ-ն օգտագործում է Իրանի դէմ, նոյնիսկ ատոմական ծրագրի մասին բանակցութիւնների խնդրում:Ուրեմն՝ եթէ փորձենք խօսել լուծումների մասին, պիտի յանգենք հետեւեալ կէտերին.

1- Այդ ցեղային նկրտումները լոկ զինւորականութեամբ ու զէնքով յաղթահարել չի լինի: Այդ յաղթութիւնը պահանջում է խիստ մշակութային գործ, որի միջոցով Իրանի ժողովրդին պիտի տրւի ազգ ու իրանցի լինելու ճիշտ մեկնաբանութիւն եւ միայն չյենւել կրօնի վրայ՝ որպէս երկրի միասնականութիւնը պահպանելու ազդակ:

2- Բարելաւել երկրի տնտեսական իրավիճակը: Ընդունելով, որ տնտեսութիւնը մարդկային հասարակութեան հիմքն է, ուրեմն՝ այդ հիմքերը երերուն լինելով ու կայունութիւնը խախտւելով առաջանում են անսպասելի դէպքեր, որոնց նշելը ցաւալի է:

3- Ազատել....

4- Բարեկարգել....Ի վերջոյ, պիտի աւելացնեմ, որ բոլորիս համար պէտք է կարեւոր լինի Իրանի հողային ամբողջականութեան պահպանումն ու մարդկային իրաւունքը եւ ազգային անվտանգութիւնը հոմանիշներ ընդունելով՝ չզիջենք մէկը՝ յանուն միւսի, որը պիտի սպառնայ ամենակարեւոր արժէքին՝ հողային ամբողջականութեանը, որը նպաստաւոր է լինելու Իրանի բոլոր հարեւան երկրների, մասնաւորապէս՝ Հայաստանի համար:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Բռնատիրութիւնից դէպի «ազատութիւն»

Իրաքը ազատ է եւ Իրաքի ժողովուրդը իրաւունք ունի վճռել իր ապագան: Այս խօսքերը հնչում են Իրաքը գրաւող կոալիցիայի ուժերի ԱՄՆ-ի եւ Անգլիայի ու նրանց կառավարութիւնների կողմից: Այստեղ նպատակ չունեմ քննարկել այն դրդապատճառները, որոնք նախ ԱՄՆ-ին եւ յետոյ Անգլիային մղեցին Իրաքը գրաւելու մտքին:Գրաւման դրդապատճառները այնքան շատ են ու կարեւոր, որ նրանց անդրադառնալու համար՝ ոչ միայն այս սիւնակը չի բաւարարի, այլ հարիւրաւոր նման սիւնակներ պիտի գրւեն, որ պարզւի, որ ինչ էր ԱՄՆ-ի ու վերազգային նաւթային ընկերութիւնների, ինչպիսին է «Էքսոն մոբիլ» (Exxon mobil) ամերիկեան ընկերութեան նպատակը՝ Իրաքի պատերազմը հրահրելու խնդրում:Բոլորին յայտնի է, որ Իրաքում ոչ քիմիական զէնք գտնւեց եւ ոչ էլ ատոմական ռումբ եւ կամ նմանօրինակ զանգւածային ոչնչացման զէնքեր, այն էլ այն քանակութեամբ, որ պիտի սպառնար աշխարհին կամ Միջին Արեւելքի անվտանգութեանը: Ոչ ոք չի սարսափում եւ անգամ չի խօսում այն ատոմական ռումբերի մասին, որ գտնւում է Իսրայէլում, Պակիստանում կամ Հնդկաստանում՝ նկատելով, որ այս երեք պետութիւնները մօտ կէս դար է, ինչ գտնւում են տարածաշրջանի հակամարտութիւնների կենտրոնում:Ինչ որ է, այս վերջին օրերում երկու կարեւոր ու ուշագրաւ դէպքեր համաշխարհային հանրութեան հայեացքը շրջեցրին դէպի մեր հարեւան երկիր Իրաք:Այդ երկու իրողութիւններն են.ա. Իրաքի նոր սահմանադրութեան հանրաքւէն եւբ. Իրաքի նախկին բռնակալ Սադդամ Հուսէյնի դատավարութեան գործընթացի սկսւելը:Նախ անդրադառնանք առաջնին:Երկար ժամանակ է, ինչ Իրաքի երեք գլխաւոր ցեղա-կրօնական պետերը վիճում են Իրաքի սահմանադրութեան գծով: Այստեղ չպէտք է անտեսել մեծ ու շահախնդիր ուժերի դերը՝ այդ ցեղա-կրօնական տարբեր խմբերին դէպի ծայրայեղ գործողութիւններ հրահրելու խնդրում: Բայց ի վերջոյ, ընդունւեց Իրաքի սահմանադրութեան բանաձեւը եւ յանձնւեց ժողովրդի քւէարկութեան: Այստեղ կարեւոր հարցադրումն այն է, թէ արդեօք այս նոր սահմանադրութիւնը, որը աւելի քան 10 ամիս յետոյ կը յանգի Իրաքի նոր նախագահական ընտրութիւններին, Իրաքի ժողովրդի համար ազատութիւն եւ ժողովրդավարութիւն կը բերի՞ թէ ոչ: Ըստ քաղաքական իմաստասիրութեան հիմունքների՝ ժողովրդավարութիւնն ու ազատութիւնը ձեռք է բերւում, այլ ոչ՝ յանձնւում:Իրաքում ժողովրդավարութիւնն ու ազատութիւնը ոչ թէ ձեռք բերւեց ժողովրդի միջոցով, այլ այդ ժողովրդավարութիւնը յանձնւեց ժողովրդին, այն էլ արեւմտեան տեսքով, որը ի վերջոյ նպաստում է նոյն այդ Արեւմուտքի շահերին: Ի վերջոյ, ԱՄՆ-ն նիւթական մեծ ծախսերից յետոյ ձեռք է բերել տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական կարեւոր դիրք եւ նաւթային հարուստ հանքեր, որոնք տրամաբանօրէն ամէն գնով պիտի պահպանի:Գալով երկրորդ ու աւելի կարեւոր խնդրին, որն է Իրաքի նախկին բռնակալ Սադդամ Հուսէյնի դատավարութիւնը, պիտի ասել, որ դա շինծու ու կեղծ դատավարութիւն է, մի խօսքով՝ 21-րդ դարի առաջին կրկէսային դատավարութիւնը: Ծիծաղելի է թւում այն, որ դատապարտեալը, որ դատապարտւում է արեւմտեան ուժերի, ի շարս ԱՄՆ-ի, ցանկութեամբ ու հրահանգով, տասնամեակներ է, ինչ խամաճիկի պէս ծառայել ու համագործակցել է նոյն այդ ուժերի հետ:Պիտի մատնանշել, որ այդ դատավարութեան մեղադրանքների շարանում յապաււած է Իրանի դէմ մղւած պատերազմի մեղադրանքը եւ որպէս առաջին առարկայ՝ Սադդամին դատապարտում են Սալլահէդդին նահանգի Դոջայլ գիւղում 1982-ին 143 շիա մահմեդականների սպանութեան մեղադրանքով: Ասւում է, որ եթէ առաջին փուլի աւարտին դատարանը Սադդամին ճանաչի մեղաւոր, հաւանական է, որ նա մահւան դատապարտւի, այն, ինչ ԱՄՆ-ին ու Սադդամին բարեկամ այլ ուրիշ պետութիւններին դուր է գալիս: Բայց ինչո՞ւ: Որովհետեւ եթէ Սադդամին ուզեն դատապարտել, օրինակի համար, Իրանի դէմ պատերազմի եւ կամ Հալաբչէում եւ այլ քրդաբնակ գիւղերում գործած բարբարոսութիւնների համար, ոչ միայն կը մեղադրւի Սադդամը, այլ նաեւ արեւմտեան մի շարք պետութիւնների անցեալի կամ ներկայ ղեկավարներ, ինչպիսիք են՝ Անգլիայի, ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի եւ Ռուսաստանի, Սադդամին քիմիական ռումբեր տրամադրելու խնդրով: Ուրեմն՝ այս բոլորի օգտին կը լինի Սադդամի մահը եւ դա է պատճառը, որ սոյն դատավարութիւնը հակառակ իր վերջին օրինակին՝ Միլոշեւիչի դատավարութեան, կատարւում է Իրաքում եւ յիշեալ երկրների վերահսկողութեան ներքոյ:Ի վերջոյ, ենթադրւում է, թէ Սադդամի դին աւելի ցանկալի է Արեւմուտքի համար՝ քան ողջը, լինի դա դատարանի կողմից վճռւած մահով եւ կամ մի անծանօթ ահաբեկչի փամփուշտով:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Ջրաբուժութիւն

Ինչպէս գիտէք, այս օրերում գերկարեւորութիւն է ստացել յատուկ բժշկական սննդականոններին հետեւելը:Բոլորը եւ մասնաւորապէս «նուրբիկ - մուրբիկ» աղջիկները խիստ կարեւորում են իրենց կազմւածքի գեղեցկութիւնը եւ մեծ գումարներ են ծախսում այդ ուղղութեամբ: Պիտի խոստովանել, որ համարեա շատ դժւար է բժիշկների առաջարկած սննդականոններին հետեւելն ու այս տնտեսական ծանր օրերում մարդուս համար աւելի կարեւոր ու թանկ են վայրկեանները՝ քան գեղեցիկ կազմւածքը, որովհետեւ ըստ այն սխալ «մշակոյթի», որ տարածւած է մեր երկրում ու յատկապէս հայկական համայնքում, այն անհատն է յարգելի ու լաւ, որ ունի մեծ դրամագլուխ, թանկարժէք ինքնաշարժ ու քաղաքի հիւսիսային քաղաքամասերում աւելի քան 300 մետրանոց բնակարան:Ընդհանրապէս եթէ մեր համայնքը ուզենք քննարկել այս ուղղութեամբ, պիտի տեսնենք, որ դա բաժանւում է երկու գլխաւոր խմբերի (չսխալւել Մարքսի ասած երկու դասակարգ՝ պրոլետարիայի ու բուրժուազիայի հետ): Այդ երկու խմբերն են.ա. Նրանք, որ խիստ հետեւում են օրւայ նորարարութեան եւ իրենց գեղեցիկ կազմւածքին ու ամէն գնով փորձում են հասնել իրենց «գերնպատակին»: Այս խմբին մեծամասնաբար անդամակցում են օրիորդներն ու կանայք:բ. Երկրորդ խումբը նրանք են, որ փորձում են ամէն գնով հետեւել ու պահպանել համայնքի «մշակոյթը», դրամատիրութիւնը: Այդ ուղղութեամբ նրանք փորձում են փնտրել տարբեր ու զանազան ճանբաներ՝ մեծ գումարի հասնելու համար, բայց որովհետեւ աշխատելու ոգին ընդհանրապէս տարածւած չէ մեր համայնքում, ուստի՝ նրանք փորձում են դիւրին միջոցներով հասնել մի մեծ գանձատան ու «ապահովելով» իրենց չգիտակցած ապագան՝ ապրել այնպէս, ինչպէս ապրում են թագաւորները:Այս խմբում գերակշռում են տղաները, որովհետեւ երբ տեսնում են, որ իրենց հայրենակից աղջիկները սիրած տղային արժեւորում են դրամով, ինքնաշարժով ու բնակարանով եւ առհասարակ այդ հարուստ կամ կիսահարուստ խաւից են ընտրում իրենց կեանքի եւ կամ ժամանակաւոր ընկերը՝ փորձում են դառնալ հարուստ, որի միջոցով ազատ լինեն սիրածին ընտրելու մէջ, որը, դժբախտաբար, միայն արժեւորւում է գեղեցկութեամբ: Եւ այսպէս է, որ երիտասարդութեան մօտ գեղեցիկ լինել ու հարուստ տղայ գտնելը եւ հարուստ լինել ու գեղեցիկ աղջիկ գտնելը դառնում է հիմնական արժէք:Սա պարզապէս նշանակում է արժէքների անկում:Այս բոլորը պատճառ է դառնում, որ առհասարակ երիտասարդութիւնը թողնելով աշխատանքն ու համալսարանը անցնում է Գոլդ Քուէստ-ի (Gold quest) շարքերը՝ յոյս ունենալով, որ 1-2 տարիների ընթացքում դիւրին աշխատանքով դառնալ հարուստ եւ կամ տեսակ-տեսակ բժշկական սննդականոններին ու արբանեակային նորարարութեանը հետեւելով՝ լինեն ժամանակակից ու արդիական, արժանանալու հակառակ սեռի ուշադրութեանն ու ընտրութեանը:Այստեղ ընթերցողը կարող է ինձ քննադատել այն պատճառով, որ միթէ վա՞տ երեւոյթ է գեղեցկութիւնն ու հարստութիւն ցանկանալը: Պիտի պատասխանեմ, որ ոչ, սիրելիներ, գեղեցկութիւնն ու հարստութիւնը կարեւոր են, բայց մտահոգութիւն է առաջացնում այն պահին, երբ այդ երկու երեւոյթները դառնում են նպատակ եւ գերարժէք:Եթէ յիշէք, սկզբում մեր համայնքը բաժանեցինք երկու խմբի, բայց այստեղ պիտի ասեմ, որ նաեւ գոյութիւն ունի մի երրորդ խումբ, որի թւաքանակի նւազ լինելու պատճառով՝ դրան չնկատեցինք որպէս խումբ:Աւելի ճիշտ՝ այս երրորդը խմբակ է եւ գտնւում է վերը յիշւած երկու խմբերի միջեւ: Կարծեմ պիտի պարզ լինի, թէ ովքեր են այդ երրորդ խմբակի անդամները: Նրանք այն անհատներն են, որ զբաղւում ու հետաքրքրւում են գիտութեամբ, գրքով, ազգով, բարոյական-մարդկային արժէքներով ու աշխատանքով:Վատն այն է, որ ինչքան որ առաջին եւ երկրորդ խմբերը քանակապէս աճում ու անբնականօրէն ուռճանում են համայնքում, ճնշւում է երրորդ խմբակի զարգացումն ու այդ ընթացքով նւազում եւ փոքրանում է երրորդ խմբակը եւ երբ երրորդ խմբակին յաջողւի քանակապէս զարգանալ, պիտի նւազեն առաջին երկու խմբերը:Այստեղ պիտի յայտնեմ, որ խմբերի թւաքանակից անկախ՝ նաեւ պիտի փոխւի համայնքի արժէքային համակարգը եւ դա կիրականանայ երրորդ խմբի զարգանալով, որից յետոյ հնարաւոր կը լինի փոխել արժէքային համակարգը:Աւելի տխուր իրականութիւնն այն է, որ երբ նւազում է երրորդ խմբակի թւաքանակը, շարունակութեան մէջ նաեւ այլանդակւում է նրա անհատների ֆիզիկը ու դատարկւում գրպանը: Եւ այս պահին է, որ առաջին երկու խումբը մերժում են մեր երրորդ խմբակի անհատներին, որովհետեւ նրանք ոչ հարուստ են եւ ոչ մարզւած ու գեղեցիկ կազմւածք ունեն: Կարեւոր չէ, թէ գիտուն են ու կարդացած:Նրանք եթէ դատարկ գրպանով սկսում են մտահոգւել իրենց այլանդակ ֆիզիկի մասին (այստեղ յիշեցնեմ, որ առհասարակ գէրութիւնը շատ ուտելու հետեւանքը չէ, այլ նաեւ չուտելու) հնարաւոր չէ դիմել բժիշկներին՝ նրանց թանկ դեղատոմսերից խուսափելու համար: Նրանց մնում է միայն մէկ սննդականոնի դեղատոմս եւ այն ջրաբուժութիւնն է: Դա պատահում է երկու պատճառով. առաջին՝ այն, որ ջուրը էժան է՝ անգամ եթէ օրական 12 գաւաթ պիտի խմել եւ երկրորդը այն, որ ճաշից առաջ ջուր խմելը պատճառ կը դառնայ, որ աւելի քիչ չափով ճաշ ուտէք ու չմտահոգւէք ճաշ պատրաստելու համար ունեցած նիւթական դժւարութեան մասին:Այսքանից աւել կը խուսափեմ շատախօսութիւնից ու միայն ինձ մնում է այն, թէ ինչպէս մի հաւատացեալ, որ հաւատում է Աստծու եւ դրախտի գոյութեանը, հաւատալ, որ կը գայ մի օր, որ պիտի արժեւորւեն երրորդ խմբակի կենսաձեւն ու փիլիսոփայութիւնը, մի խօսքով ասած՝ կը փոփոխւի մեր համայնքի արժէքային համակարգն ու միջակութիւնը վերացւելով՝ մեր համայնքում կարժէքաւորւի գիտական ու մասնագիտական ոգին: Այն ժամանակ է, որ ջրաբուժութիւնն էլ կորցնելու է իր արժէքը:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Ադրբեջանի վտանգաւոր խաղը

Այս օրերում բազմաթիւ զեկոյցներ են հրապարակւել Ադրբեջանում ամերիկեան զօրամիաւորների տեղակայման մասին: Վերջին ամիսների ընթացքում մի շարք ամերիկացի դիւանագէտներ հերթաբար այցելեցին Ադրբեջան: Այդ թւում էին՝ ԱՄՆ-ի պաշտպանութեան նախարար Դոնալդ Ռամսֆելդը, նախկին արտգործնախարար Մադլէն Օլբրայտը եւ ԱՄՆ-ի արտգործնախարարի տեղակալ Պօլա Դուբրիանսկին: Վերջինս իր այցի ընթացքում Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդեարովին յանձնեց ԱՄՆ-ի արտգործնախարար Կոնդոլիզա Ռայսի հրաւէրը, որն ընդունելով՝ օգոստոսին ԱՄՆ մեկնեց եւ հանդիպեց Ռայսին:ԱՄՆ-ի Ադրբեջանի նկատմամբ յատուկ ուշադրութիւնը ո՛չ զարմանալի է եւ ո՛չ պատահական, որովհետեւ ԱՄՆ-ն ցանկանում է նոյեմբերին Ադրբեջանում տեղի ունենալիք խորհրդարանական ընտրութիւնները լինեն ազատ, թափանցիկ եւ արդար: Գումարած այս բոլորին՝ ԱՄՆ-ն սեպտ. 11-ից յետոյ արագօրէն զարգացրել է իր յարաբերութիւնները՝ Ադրբեջանի հետ եւ այս վերջին օրերում երբ Իրաքը դարձել է Իրանի բարեկամն ու սառեցւում են Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնները, աւելիով է կարեւորւում Ադրբեջանի աշխարհաքաղաքական դերը՝ Իրանին շրջափակելու ԱՄՆ-ի նախագծում:Բայց Ադրբեջանում ԱՄՆ-ի ռազմական ներկայութիւնը մտահոգում է բազմաթիւ ադրբեջանցի դիւանագէտների: Նրանց մտահոգութեան պատճառն այն է, որ ԱՄՆ-ն կը հովանաւորի ընդդիմադիրներին՝ Ադրբեջանում թաւշեայ յեղափոխութիւն իրագործելու խնդրում, ինչպէս որ կատարեց Վրաստանում, Ուկրայինայում եւ Կիրգիզստանում: Դա կը պատահի այն պայմաններում, երբ Ադրբեջանը չիրականացնի ԱՄՆ-ի ցանկութիւնները: Այսօր Ադրբեջանի քաղաքական իրավիճակը շատ բարդ է, որովհետեւ ԱՄՆ-ի ռազմակայանների տեղակայմամբ՝ ուղղակի խախտւում է մարտին Իրանի հետ կնքած անվտանգութեան պայմանագիրը, որի հիման վրայ երկու երկրները պայմանաւորւել են իրենց ռազմակայանները մի երրորդ երկրի տրամադրութեան տակ չդնել: Նաեւ պիտի շեշտել, որ Ադրբեջանը սերտ յարաբերութիւն է ստեղծել Ռուսաստանի հետ. մի խօսքով՝ Ալիեւ կրտսերը հետեւելով իր հօր ուղեգծին՝ փորձում է մանեւրել ԱՄՆ-ի եւ Ռուսաստանի միջեւ՝ փորձելով երկուսից ի շահ իրեն օգուտ քաղել:Բայց, ի վերջոյ, Ադրբեջանի համար դիւրին չէ մերժել ԱՄՆ-ի ու Ռամսֆելդի պահանջը եւ եթէ ԱՄՆ-ն Ադրբեջանին մասնակից դարձնի ՆԱՏՕ-ի աշխատանքներին, որոնց միջոցով Բաքուն յոյս ունի լուծել Արցախի հակամարտութիւնը, հնարաւոր է, որ ԱՄՆ-ին թոյլ տրւի կարճատեւ ժամանակաշրջանով մուտք գործել Ադրբեջան:Հարաւային Կովկասում ԱՄՆ-Ռուսաստան աշխարհաքաղաքական մրցակցութիւնը եւ այդ երկուսի միջեւ Ադրբեջանի մանեւրելը շարունակւելու է, բայց հիմնական հարցն այն է, որ արդեօք Ադրբեջանի իշխանաւորները կը կարողանա՞ն շարունակել իրենց մանեւրները կամ, ի վերջոյ, պիտի մէկին գերադասե՞լ միւսից:Ներկայում Ադրբեջանի համար շատ դժւար է նման կողմնորոշումը եւ առհասարակ նման կողմնորոշումների գնալը շատ վտանգաւոր կը լինի Ադրբեջանի ներկայ իշխանութեան համար:

Ալիքի Էջերում....

Շարունակություն »

Վերլուծական յօդւածներ

Արդար լուծումների հասնելու համար՝ պիտի գործել օրենքների սահմանում

Բնականաբար, ծնողների եւ մասնաւորապէս մայրերի համար ցաւալի եւ անբուժելի վէրք է սեփական զաւակի կորուստը: Նաեւ մեզ համար որպէս իրանահայ համայնք՝ նոյնքան ցաւալի է նմանօրինակ, ոչ-բնական, իրաւապահ ուժերի կրաւորական կեցւածքի եւ անհաւասար բախումի հետեւանքով մահը, որը, դժբախտաբար, անցեալ շաբաթ պատահեց Բեգիջանեան ընտանիքի զաւակ Միրոյի հետ:Այդ դժբախտ պատահարը ցնցեց ոչ միայն թեհրանահայութեանը, այլ պիտի ասենք՝ ողջ հայութեանը՝ սփռւած ամբողջ աշխարհում. փաստը այն է, որ այդ օրերի ընթացքում ինտերնետային բոլոր այն էջերում, ուր հաւաքւած էին մի խումբ հայեր, խօսւում էր այդ ցաւալի թեմայի մասին եւ դէպքի յաջորդ օրը հայկական բոլոր լրատւամիջոցները՝ «Նոյեան տապան», «Արմէնպրես», «Երկիր», Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսութիւն (Հ1) եւ օրաթերթերը անդրադառնան այդ ցաւալի պատահարին:Իրականութիւնն այն է, որ Միրօ Բեգիջանեանը զոհւեց իրաւապահ ուժերի կրաւորական կեցւածքի եւ բարբարոսական ու անարդար ոչ-ցանկալի բախումի հետեւանքով: Ուրեմն՝ իր ընտանիքին որպէս առաջին կարգի հայցւոր եւ հայութեան որպէս երկրորդ կարգի հայցւոր՝ մնում է այն, որ օրէնքի սահմանում գործելով՝ հասնեն արդար լուծումի եւ յանցագործների հետ վարւեն այնպէս՝ ինչպէս որ գրւած է Իրանի դատական օրէնսգրքում: Բոլորիս պարզ է, որ անօրինական ձեւերով ոչ միայն արդար լուծման չենք հասնի, այլ նաեւ կը վնասւեն ազգային մարմինների ու անհատների ջանքերը:Դժբախտաբար, այդ պատահարից յետոյ մենք ականատես եղանք մի շարք անկարգապահ եւ անօրինական դէպքերի, որոնց նկատմամբ անգամ բողոքեց Միրոյի մայրը, ինչպիսին են՝ «Արարատ» մարզաւանի ապակիները կոտրելը, պատասխանատու անձերին վիրաւորելը եւ վերջինը, որ տեղի ունեցաւ հինգշաբթի, սեպտ. 15-ին, որի ընթացքում հրդեհի մատնւեց մարզաւանի ներքեւի զուգարանների մօտակայքը եւ մեծ սարսափ առաջացրեց մարզաւանում գտնւող ժողովրդի մէջ: Բարեբախտաբար, դէպքը չունեցաւ ոչ մի մարդկային վնաս:Եթէ ուզենք այս բոլոր դէպքերին քննական ակնոցով նայել, կը տեսնենք, թէ նախ Միրօ Բեգիջանեանը զոհւել է ոչ թէ «Արարատ» մարզաւանում, այլ՝ մուտքից քիչ հեռու, երկրորդն այն, որ իրաւապահ ուժերը մօտակայքում լինելով հանդերձ՝ չեն միջամտել բախումին եւ դժբախտ պատահարից յետոյ միայն երբ հոծ բազմութիւն է համախմբւել դէպքի վայրում, ներկայանալով՝ ձերբակալել են յանցագործներին, երրորդը այն, որ դէպքից անմիջապէս յետոյ տեղեկացել է Իսլ. խորհրդարանի հիւսիսային իրանահայութեան պատգամաւորը՝ այդ ուղղութեամբ դիմելով մի շարք կտրուկ քայլերի: Տեղում ներկայացել են «Արարատ» կազմակերպութեան պատասխանատուները, որոնք դատական հայց ներկայացնելով՝ մինչ այժմ հետամուտ են այդ ցաւալի խնդրի արդար լուծմանը:Անցեալ մէկ շաբաթւայ ընթացքում կատարւած բոլոր անկարգապահ արարքները բնութագրում ենք կիսակազմակերպւած, որի միջոցով մի շարք անձեր իրենց անհատական եւ անձնական կրքերին յագուրդ տալու եւ այսպէս ասած առաջացած պղտոր ջրից ձուկ որսալու նպատակով՝ հրահրում են մեր հայաշատ թաղերի երիտասարդութեանը՝ շահագործելով Միրօ Բեգիջանեանի մահը՝ որպէս պատրւակ:Սոյն գրութեամբ ուզում ենք մեր սիրելի ժողովրդի ուշադրութեանը յանձնել այն, որ դատապարտելի են նմանօրինակ անկարգապահութիւնները միայն այն պատճառով, որ աւելի կը բարդացնեն օրէնքի սահմաններում կատարւող գործընթացը: Ուստի՝ ցանկալի է կանխարգելել այն անհատներին, որ անտեղի հրահրում են երիտասարդութեանը եւ թոյլ տանք, որ պատասխանատու անհատները օրէնքի սահմաններում գտնեն արդար լուծում եւ յանցագործները եւս ստանան իրենց բարբարոսական արարքի պատիժը:Մենք բոլորս Բեգիջանեան ընտանիքի հետ միասին ցաւով ենք կրում այս անբուժելի վէրքը եւ Իրանի Իսլամական դատարանից պահանջում, որ իր վճռորոշման մէջ լինի արդարացի եւ հարկ եղած պատիժը սահմանի յանցագործների համար:

ԱՐԹԻՆ ԱՌԱՔԵԼԵԱՆ
Ալիքի Էջերում....

--------------------------------------------------
Ինչո՞ւ Թուրքիայում

Սեպտեմբերի առաջին շաբաթում Իսրայէլի արտաքին գործերի նախարար Սիլւան Շալոմը Թուրքիայի Ստամբուլ քաղաքում հանդիպեց իր պակիստանցի պաշտօնակից Խուրշիդ Ահմադ Ղասուրիին: Այս հանդիպումը կարեւորւում է այն պատճառով, որ Պակիստանի Իսլամական Հանրապետութիւնը մինչ այժմ չի ճանաչում Իսրայէլին՝ որպէս օրինական երկիր եւ պահանջում է, որ Իսրայէլը նահանջի 1967 թւականին բռնագրաւած տարածքներից: Բայց ներկայում շատ ուշագրաւ է Պակիստանի կատարած քայլը՝ Իսրայէլի կառավարութեան հետ բանակցութիւնը: Նրանով հանդերձ, որ Պակիստանը դեռ օրինական չի համարում Իսրայէլի կառավարութեանը, բայց վերջերս դիւանագիտական հանդիպումները պարզել են, որ Պակիստանի ղեկավարները փորձում են լուրջ փոփոխութիւններ առաջացնել իրենց արտաքին քաղաքականութեան մէջ: Ուրեմն՝ ի՞նչ են հետապնդում պակիստանցիները Իսրայէլի հետ յարաբերութիւն ստեղծելուց եւ աւելի կարեւորը՝ ինչո՞ւ Թուրքիան եղաւ այս յարաբերութեան միջնորդն ու հիւրընկալողը:Նախ խօսենք Պակիստանի շահերի մասին: Բնականաբար, Իսլամական աշխարհում Պակիստան - Իսրայէլ յարաբերութիւնը գնահատելու են Պակիստանի վրայ ԱՄՆ-ի գործադրած ճնշումների լոյսի տակ: Դա իրականութեան մէկ բաժինն է, որ ԱՄՆ-ն փորձեց Իսրայէլին Գազայից հեռանալու համար պարգեւատրել եւ դա մի իսլամական երկրի հետ յարաբերութիւն ստեղծելն էր: Բայց Պակիստանն էլ իր հերթին այս հանդիպման միջոցով հետապնդում է մի քանի յստակ նպատակներ: Իրականութեան մէջ, Իսրայէլ-Իսլամական աշխարհ յարաբերութիւնների չգոյութիւնը Իսրայէլին պարտադրել է իր յարաբերութիւններն ընդլայնել ոչ-իսլամական երկրների, մասնաւորապէս Ասիայի հարաւարեւելեան երկրների հետ, որի կարեւորագոյնը կարող է հանդիսանալ Պակիստանի հարեւան Հնդկաստանը: Հնդկաստանն էլ իր հերթին եւ յատկապէս սառը պատերազմից յետոյ սերտ յարաբերութիւն է ստեղծել Իսրայէլի հետ, փորձելով Իսրայէլին եւ մասնաւորապէս Ամերիկայի հրեայ ղեկավարներին Քեշմիրի հարցում ի շահ իրեն ունենալ իր կողքին եւ դա կարեւոր ազդակ է հանդիսանում ԱՄՆ-Հնդկաստան յարաբերութիւնների բարելաւման խնդրում: Պակիստանն տարածաշրջանում որպէս հնդկաստանի գլխաւոր մրցակից եւ հակամարտող՝ իր վնասին է համարում Հնդկաստան - Իսրայէլ համագործակցութիւնը եւ փորձում է Իսրայէլի հետ յարաբերւելով՝ կարեւորել իր միջնորդական դերը՝ Իսրայէլ-Իսլամական աշխարհի հաշտեցման գործընթացում:Պարզ է, որ նմանօրինակ առաջարկը կարող է գայթակղեցնել Իսրայէլի իշխանաւորներին եւ արդիւնքում Իսլամական աշխարհին իր «բարեացակամութիւն»-ը ցոյց տալու համար սերտ յարաբերութիւն ստեղծի Պակիստանի Իսլամական Հանրապետութեան հետ:Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, այն է, որ նրա դերը միայն հիւրընկալող չէր Իսրայէլ - Պակիստան բանակցութիւնների ընթացքում: Այստեղ հարց է ծագում, թէ ինչու այդ երկկողմ հանդիպմանը հիւրընկալեց Թուրքիան եւ ոչ այլ ուրիշ երկիր: Փորձենք քննարկել այս հարցը:2005 թ. հոկտեմբերը կարեւոր թւական է Թուրքիայի համար, որովհետեւ այդ ամսւայ ընթացքում Եւրոմիութեան օրակարգը լինելու է Թուրքիան եւ պիտի որոշւի, որ արդեօք Եւրոմիութիւնը ցանկանո՞ւմ է սկսել իր բանակցութիւնները Թուրքիայի հետ՝ նրան Եւրոպայի կազմն ընդունելու համար թէ ոչ: Եւ որովհետեւ Իսրայէլը Թուրքիայի համար դէպի Եւրոպա եւ ԱՄՆ բացւող դարպասն է համարւում, ուրեմն՝ Անկարան փորձում է աւելի աշխուժութիւն ցուցաբերել Իսրայէլ-Իսլամական աշխարհ հաշտեցման հարցում եւ այդ ուղղութեամբ Եւրոպայի եւ ԱՄՆ-ի հրէական գործօնը ի շահ իրեն ունենալ իր կողքին: Թուրքիան անգամներ ԱՄՆ-ին իր աջակցութիւնն է առաջարկել Միջին Արեւելքի հակամարտութիւնների խաղաղ լուծման համար եւ փորձում է Խ. Միութեան փլուզման հետեւանքով կորցրած տարածաշրջանային իր դերը վերականգնել այս միջոցով՝ Միջին Արեւելքում որպէս խաղաղապահ եւ միջնորդ հանդիսանալով: Թուրքիան այս բոլորի միջոցով փորձում է շահել ԱՄՆ-ի վստահութիւնը եւ Միջին Արեւելքում դառնալ Ամերիկայի «Մեծ Միջին Արեւելք» նախագծի գործակատարը:Այսօր Թուրքիան իր բոլոր ուժերով փորձում է անդամակցել Եւրոմիութեան երկրների շարքին եւ այդ ուղղութեամբ դիմում է ամէն տեսակ միջոցների, որովհետեւ ներկայում արտաքին ճակատում մտահոգւած է Իրաքի քրդերի յաջողութիւններից եւ ներքին ճակատում իրեն սպառնում են թէ քրդական եւ թէ իսլամական գործօնի զարգացումը եւ այս բոլորից կարեւորը զինւորական խաւն է, որ չափազանց դժգոհ է երկրի ներկայ իրավիճակից: Բայց այստեղ հարցն այն է, որ եթէ Թուրքիային չյաջողւի անդամակցել Եւրոմիութեանը, ինչ կը լինի այդ երկրի ապագան: Ըստ փորձագէտների՝ լաւագոյն տարբերակը Թուրքիայի համար Եւրոմիութեանը չանդամակցելու պարագայում Արաբական եւ Իսլամական աշխարհն է, բայց արդեօք Թուրքիան կարող է արդարացնել տարածաշրջանում իր երկարատեւ տարիների երկակի քաղաքականութիւնը եւ բոլոր այն փորձերը որ ըստ Իսլամական աշխարհի գնահատւում է որպէս դաւաճանական գործարք:Բայց պիտի ասեմ՝ համոզւած եմ, որ քաղաքականութիւնը անկարելիները կարելի դարձնելու գիտութիւնն է եւ այս գործընթացում ոչինչ բացարձակ չէ:

Ալիքի Էջերում....

--------------------------------------------------
Ռուսաստան-Չինաստան ռազմափորձը եւ Արեւմուտքի մտահոգութիւնը

Օգոստոսի 25-ին աւարտւեց Ռուսաստան - Չինաստան մէկշաբաթեայ ռազմափորձը, որը պատմութեան մէջ առաջին անգամ էր կատարւում: Երկու այս գերուժերի ռազմական քայլը մեծ մտահոգութիւն առաջացրեց Արեւմուտքի, մասնաւորապէս ԱՄՆ-ի համար: ԱՄՆ-ն Ռուսաստան-Չինաստան ռազմական համագործակցութիւնը մեծ սպառնալիք է համարում իր անվտանգութեան համար եւ այս համագործակցութեան հետեւանքով՝ ապագայում կարող ենք տարածաշրջանում տեսնել նոր բեւեռների ստեղծումը, որը իր հերթին կը փոխի տարածաշրջանի բոլոր հաշւարկները:Առաջիկայ չորս տարիների ընթացքում ԱՄՆ-ին կարող են սպառնալ Ռուսաստանի ու Չինաստանի աչքառու եւ Պակիստանի ու Իրանի մասամբ զարգացումն ու աճը:ԱՄՆ-ն տարածաշրջանում իր ազգային շահերի համար սպառնալիք է համարում այս երկու գերուժերի՝ Չինաստանի եւ Ռուսաստանի համագործակցութիւնները, որի գլխաւոր արդիւնքը տեսանք Շանգհայի համագործակցութիւնների պայմանագրի (ՇՀՊ) վճռական որոշման մէջ, որով այդ պայմանագրի անդամ երկրները ԱՄՆ-ից պահանջեցին իր զօրքերը եւ ռազմակայանները հանել Կենտրոնական Ասիայի եւ Աֆղանստանի տարածքներից: Սա նշանակում է այն, որ ԱՄՆ-ն այլեւս դիւրութեամբ չի գործելու Կենտրոնական Ասիայի ու մասնաւորապէս յետխորհրդային հանրապետութիւնների տարածքում եւ պարտաւոր է ընդդիմանալ այդ տարածաշրջանի աւանդական տէրերին՝ սարսափելով նրանց հաւանական հակահարւածներից:Չինաստան - Ռուսաստան ռազմափորձի նախօրեակին Ռուսաստանի պաշտպանութեան նախարարը յայտարարեց, թէ Պեկինի եւ Մոսկւայի պաշտպանական համագործակցութիւնները աւելի պիտի զարգանան եւ այդ զարգացման գործընթացում է, որ տեղի կունենայ Չինաստան-Ռուսաստան միատեղ ռազմափորձը: Նա աւելացրեց, որ Ռուսաստանը նախապէս համագործակցել է ԱՄՆ-ի ու ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցող Հնդկաստանի ու Ճապոնիայի հետ եւ այժմ պատճառներ չկան, որ Չինաստանի հետ նաեւ չստեղծւի նման համագործակցութիւն: Յիշեալ երկու գերուժերը տարածաշրջանում եւ մասնաւորապէս Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ներկայութիւնը համարում են տարածաշրջանի ապակայունացման դրդապատճառ եւ այդ ուղղութեամբ է, որ փորձում են միատեղ ռազմափորձով ապացուցեն, որ իրենք ունեն կայունութիւն հաստատելու բոլոր հնարաւորութիւնները:Նրանով հանդերձ, որ այս միասնական ռազմափորձի նպատակն էր՝ ահաբեկչութեան դէմ պայքար եւ տարածաշրջանի հակամարտութիւնների խաղաղ կարգաւորում, բայց ԱՄՆ-ն խիստ մտահոգութիւն ցուցաբերեց եւ դա միայն այն պատճառով էր, որ Խ. Միութեան եւ Վարշաւեան պայմանագրի փլուզումից յետոյ առաջին անգամ է, ինչ տարածաշրջանի երկու գերուժ փորձում են իրենց սեփական ուժերով կայունացնել շրջանը, որը մօտ ապագայում չէզոքացնելու է ԱՄՆ-ի դերը՝ նոյն այդ տարածաշրջանում:Այս բոլոր անցուդարձերը նշանակում են, որ Չինաստանն ու Ռուսաստանը վերանայում են տարածաշրջանում իրենց գործադրած քաղաքականութիւնը եւ շարունակութեան մէջ բարձրանում է Շանգհայի համագործակցութեան պայմանագրի դերն ու կարողութիւնը շրջանը անվտանգութիւնը ապահովելու համար ու ի վերջոյ աշխարհին պարզւում է, որ այլեւս աւարտւել է միաբեւեռ դարաշրջանը:Յետխորհրդային տարածաշրջանում ԱՄՆ-ի իրականացրած գունաւոր յեղափոխութիւնները աւելի նոր թափ տւեցին Ռուսաստանի ու Չինաստանի միութեանը, երբ ԱՄՆ-ն փորձում էր կեղծ ժողովրդավարութեամբ ու անհաշիւ դրամագլխի օգնութեամբ մուտք գործել եւ հիմնովին յօգուտ իր շահերի փոխել ԱՊՀ-ի մի քանի հանրապետութիւնների դիմագիծը:Այս բոլորը նշանակում էր, թէ ԱՄՆ-ն ասպարէզ է հրաւիրում Ռուսաստանին եւ յետոյ Չինաստանին ու այդ երկուսը ԱՄՆ-ին պատասխանելու համար՝ կատարեցին իրենց միատեղ ռազմափորձը:Եւրոասիայի կենտրոնում կամ աւելի ճիշտ՝ երկրագնդի սրտում կազմւում է մի նոր դաշնութիւն, որը գլխաւորելու են Ռուսաստանն ու Չինաստանը եւ այդ դաշնութեան մէջ ընդգրկւում են այն բոլոր երկրները, որոնց հնարաւորութիւններն ու կարողութիւնները լրացնում են միմեանց:Ռուսաստան - Չինաստան միատեղ ռազմափորձը, Շանգհայի համագործակցութիւնների պայմանագրի զարգացումն ու Իրանի, Պակիստանի եւ Հնդկաստանի մասնակցութիւնը որպէս դիտորդ այդ պայմանագրի երկրների շարքում այն բոլոր իրականութիւններն են, որոնք փաստում են տարածաշրջանի ու մասնաւորապէս Մոսկւայի աշխարհաքաղաքական նոր փոփոխութիւնները եւ աւելիով է իրականութիւն դառնում Ռուսաստան - Չինաստան - Իրան եռեակի ստեղծումը եւ ինչպէս 21 յունիսի համարի մեր այս սիւնակում յայտնել էի՝ Հայաստանը աշխարհագրականօրէն գտնւում է այս եռեակի տարածքում: Ուրեմն՝ եթէ Հայաստանի քաղաքական կեանքի հեռանկարում գոյութիւն ունի ԱՄՆ-ի հետ համագործակցութեան քաղաքականութիւնը, պիտի նշեմ, որ դա անհնարին կը դառնայ, եթէ Հայաստանը սերտ յարաբերութեան մէջ չլինի իր տարածաշրջանի քաղաքական ու տնտեսական նոր դաշնակիցների հետ:

Ալիքի Էջերում....

--------------------------------------------------
Ահաբեկչութիւն՝ վրէժխնդրութի՞ւն թէ դաւադրութիւն

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից յետոյ, այսպէս կոչւած սառը պատերազմի տարիներում, արեւելեան Գերմանիայի Բեռլին քաղաքը գնահատւում էր որպէս թաքուն պատերազմի կենտրոնը: Այդ քաղաքը լրտես դաստիարակելու տեսակէտից կենսական դեր էր խաղում Խ. Միութեան համար:Արեւելեան Բեռլինում էին մասնագէտ լրտեսների դաստիարակման կենտրոնները, որտեղ ամէն տեսակ լրտեսութեան ձեւեր էին սովորեցնում Խ. Միութեան օգտին լրտեսող անձանց:Յիշեալ կենտրոններից մէկի ղեկավարն էր Մարկուս Վոլֆը, որը ուղղակի դաստիարակում էր պաղեստինցի համայնավարներին: Սոյն համայնավարներն էին, որ կարեւոր դեր ունեցան իսրայէլական մի քանի օդանաւերի առեւանգման եւ Եւրոպայի մի քանի քաղաքներում ահաբեկչութիւն կատարելու գործողութիւններում:Խ. Միութեան փլուզումից յետոյ պարզւեց, որ Մարկուս Վոլֆը լրտես է եղել եւ այն էլ Իսրայէլի համար: Նա դատապարտւեց, բայց Իսրայէլի միջամտութեամբ ազատւեց մահից եւ փախաւ Իսրայէլ:Նման օրինակներ շատ են Իսրայէլի նորօրեայ պատմութեան մէջ, որոնք թւարկելը այս սիւնակի հնարաւորութիւնից վեր է, բայց կարելի է նշել նաեւ մի քանի օրինակ, ինչպիսին են հրէական կոտորածները (հոլոկոստ), որը իբր թէ նացիստ գերմանացիների ձեռամբ էր գործադրւել եւ աւելի վաղ 1850-ական թւականներին Ռուսաստանում իրագործւած հրէական ջարդերն էին, որոնք անւանւեցին պոգրոմ: Այս բոլորի յետին նպատակները անյայտ չմնացին համաշխարհային հանրութեան համար եւ բոլորը, ի վերջոյ, տեղեկացան, թէ յիշեալ պոգրոմները պատճառ դարձան, որ աւելի քան երկու միլիոն հրեաներ գաղթեն դէպի Եւրոպա, Անգլիա եւ վերջապէս ԱՄՆ, որտեղ ստրուկի պէս ծառայեցին հրեայ մեծահարուստներին: Նաեւ Հիտլերի հակահրեայ քաղաքականութիւնը եւ ճնշումները Գերմանիայի հրեայ համայնքի վրայ, որոնք մեծ շահ ունէին նացիստ Գերմանիայի համար, թէ՛ նիւթապէս, եւ թէ՛ բարոյապէս, պատճառ դարձան, որ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին եւ յետոյ այն խառնաշփոթ տարիներում հրեայ սիոնիստները իրենց համար ստեղծեն մի երկիր՝ հիմնւած հինկտակարանեան առասպելների վրայ:Այս բոլորը փաստեր են, որոնք ցոյց են տալիս, որ ֆաշիստ սիոնիստները ինչ միջոցներով, անգամ սեփական ժողովրդին զոհելով, փորձում են հասնել իրենց թիւր եւ ոչ- մարդկային նպատակներին:Հրեայ սիոնիստները անգամներ գործել են ԱՄՆ-ի շահերին հակառակ, նրան դրդելով կատարել այն, ինչ օգտակար է իրենց:Բայց այս բոլորից յետոյ հետաքրքիրը այն է, որ այսպէս կոչւած «Ալ Ղայիդա» խմբակցութիւնը, Թալեբանը, Բէն Լադէնը, Ալ Զաւահերին եւ Զարղաւին, որոնք կարողութիւն ունեն կազմակերպել սեպտ. 11-ը՝ ԱՄՆ-ի սրտում եւ յուլիսի 7-ը՝ Լոնդոնի կենտրոնում, ինչու որեւէ գործողութիւն չեն գործադրում Իսրայէլում, որը աւելի անապահով է՝ քան Նիւ Եօրքն ու Լոնդոնը: «Ալ Ղայիդա»-ի ջիհադիստները, որ քարոզում են, թէ ամբողջ աշխարհում պայքարում են յանուն իսլամի (իրենց քարոզած իսլամը խեղաթիւրւած է) եւ նրա թշնամիների դէմ, ինչու որեւէ մի յարձակում չեն գործադրել Իսլամ աշխարհի մեծ թշնամի Իսրայէլի դէմ: Ինչո՞ւ այն ժամանակ, երբ Բէն Լադէնը պայքարում էր Խ. Միութեան դէմ, Հոլիվուդը նրան իր ֆիլմերում սրբացնում էր ու ներկայում նրան անւանում է ահաբեկիչ:Ուրեմն՝ եթէ գիտակից ու բաց աչքերով դիտենք այս բոլորը, մեզ համար եւս կը պարզւի, որ Իսրայէլը օգտագործելով «Ալ Ղայիդա»-ի նման խմբակցութիւնների՝ փորձում է ԱՄՆ-ին ներգրաւել այն պատերազմներում, որից մեծ օգուտ է քաղելու ինքը՝ Իսրայէլը: ԱՄՆ-ն «Ահաբեկչութեան դէմ պայքար» նախագծում չէզոքացնում եւ ոչնչացնում է այն երկրներին, որոնք մեծ սպառնալիք են Իսրայէլի անվտանգութեան համար:Եկէք խոր մտածենք տարածաշրջանում Իսրայէլի եւ սիոնիստների գործօնի մասին: Նրանց ծրագիրն է անկայուն պահել Միջին Արեւելքը եւ այդ բոլորի ընդմիջից ապահովել իրենց գոյութիւնը:Դեռ երկար պիտի խօսւի աշխարհում սիոնիստների ոչ-մարդկային դերի մասին, որից մինչեւ անգամ զերծ չի մնացել հայ ժողովուրդը: Խօսքս հրեաների եւ մասոնների դերն է Հայոց Ցեղասպանութեան մէջ, եւ երբ բացայայտւի այս բոլորը, այն ժամանակ է, որ պէտք է պատասխանատւութեան կանչւեն սիոնիստների հետ համագործակցած բոլոր կառավարութիւնները, կուսակցութիւնները եւ անձինք, լինեն դրանք հրեայ, քրիստոնեայ եւ կամ իսլամ:

Շարունակություն »

Ազգովի ձուլւում ենք անգամ սեփական դպրոցում

Ամիսներ էր ինչ հոգիս ու սիրտս անհաշտ էր ու չեր ուզում բաւարարւեր միայն լոզունգներով: Ուզում էի մէկ անգամ միայն ինձ իրաւունք տալ մօտիկից հարցնելով՝ լսել թէ ինչ է մտածում մեր հայ երիտասարդութիւնը իր ազգի մասին , իմանալով թէ ինչքան ծանօթ է իր ազգի պատմութեանը եւ որպէս հայ ինչպէս է ուզում ներդրում ունենալ թէ իր համայնքի եւ թէ հայրենիքի ապագայի մէջ: Սկզբում վախ ունէի մտածելով որ եթէ մեր պատմութիւնից հարցեր ուղղեմ նրանց , նրանք նախ կծիծաղեն իմ վրայ դիւրութեամբ պատասխանելով հարցերին եւ յետոյ պատժելու համար մի դժւար հարց ուղղեն ինձ: Ուրեմն պատրաստեցի ինձ ու որոշեցի ամէն գնով կատարել այդ գործը:
Արարատ մարզաւանի ուրբաթօրեայ դաշտահանդեսին մասնակցող երիտասարդութեանը ընտրեցի որպէս հարցերիս պատասխանողը: Ժամը ութին հասայ մարզաւան եւ մուտքի տոմսը գնելով մասնակցեցի դաշտահանդեսին: Հոծ բազմութիւն կար այնտեղ որի մեծամասնութիւնը կազմւած էր երիտասարդութիւնից: Դեռ վախենում էի: Վախս սանձահարելով մօտեցայ առաջին սեղանի շուրջ նստած երիտասարդներին: Լրագրութեան փաստաթուղթը ցոյց տալով խնդրեցի մի պահ նստել իրենց սեղանի շուրջ: Նախ համոզւեցին: Նստեցի եւ առաջին հարցս ուղղեցի նրանց հարցնելով թէ արդեօք գիտեն Ապրիլ 24 –ի մասին: Գիտեին եւ բացատրեցին թէ Ապրիլ 24-ին կատարւել է հայութեան ցեղասպանութիւնը թուրքերի ձեռամբ: Նաեւ մատնանշեցին թէ թուրքերը ի վերջոյ պիտի ընդունեն իրենց բարբարոսական արարքը եւ հայերին վերադարձնեն իրենց պատկանող հողերը: Ի՞նչ հողեր – հարցրեցի ես: Լռեցին եւ յետոյ պատասխանեցին դէ մեր հողերն էլ չգիտենք, ինչ որ կասեն Ապրիլ 24-ի օրերին: Նրանցից մէկը երկար մտածելուց յետոյ աղաղակեց՝ Վանը , Վանը պիտի վերադարձնեն հայերին: Միա՞յն Վանը – հարցրեցի նորէն: Պատասխան չկար: Փորձեցի մի քիչ օգնել իրենց հարցնելով թէ արդեօք լսել են Սեւրի պայմանագրի եւ Վիլսոնի գծած սահմանների մասին: Նորէն պատասխան չկար: Երբ կրկին փորձեցի հարցնել նրանք կատաղեցին ու ինձ խնդրեցին հեռանալ իրենց սեղանից: Ընդունեցի:
Մի այլ սեղան ընտրելով գնացի այնտեղ ու սկզբնական գործընթացը կատարելով, նստեցի ու հարցրեցի թէ աշխարհագրականօրէն որտեղ է գտնւում Արցախը եւ ինչ բնոյթ ուներ Արցախի պատերազմը: Ցաւալի էր: Հարցրեցին թէ ի՞նչ է Արցախը: Սառ քրտինք եկաւ վրաս: Մի աղջնակ, որը յետոյ պարզւեց թէ սկաուտ է, կըմ կըմալով ասաւ՝ կարծեմ դա նոյն Ղարաբաղն է, բայց թէ որտեղ է գտնւում չգիտեմ: Տղաներից մէկը լսելով Ղարաբաղ անունը յիշեց թէ Հայաստան գնալիս տեսել է Ղարաբաղ տանող ճանբան. Նա աւելացրեց թէ ադրբեջանցիները ուզում էին գրաւել Ղարաբաղը եւ հայերը դա թոյլ չտւին: Երբ ես ասացի թէ ոչ ադրբեջանցիները Արցախը գրաւել էին 20-րդ դարի սկզբում եւ հայերը դա ազատագրեցին 90-ական թւականներին , զարմացան ասելով թէ ոչ պարոն այդպէս չէ, միթէ դու չգիտե՞ս պատմութիւնը: Աչքերս արծունքով խոնաւացել էին: Չուզեցի նրանք տեսնեն արծունքներս եւ այդ պատճառով հեռացայ նրանցից:
Այդ օրը մօտաւորապէս 18 սեղան այցելեցի որի շուրջ նւազագոյնը 6 երիտասարդ հաւաքւած էր: Համարեայ բոլորի պատասխանները նոյնն էին: Գրեթէ բոլորը անտեղեակ էին եւ անգամ չէին լսել Սեւրի մասին ու չգիտեին թէ միջազգային մի պայմանագիր հաստատել է Հայաստանի անկախութիւնը 1920-ին , 161370 քառ. Կիլոմետրով որից այսօր միայն մնացել է 31980 քառ. Կիլոմետրը , այսինքը միայն 1/5-ը: Գոնէ այդ բոլորից մէկը յիշեր Արցախում զոհւած ազատամարտիկներից մէկի անունը , բայց չյիշւեց:
Վերադարձին միայն մտածում էի մեր երիտասարդութեան մասին եւ մի բան անընդհատ ծակում էր միտքս թէ ինչո՞ւ մեր երիտասարդութիւնը անտեղեակ է այս բոլորի մասին այն էլ երբ թուրքերը ամէն վայրկեան վախենում են թէ կարող է մի օր միջազգային հանրութիւնը իրենցից պահանջի գործադրել Սեւրի պայմանագրի պարտականութիւնները եւ որ ադրբեջանը ամէն ուժով փորձում է խախտել Արցախի հանրապետութեան միջազգային ճանաչման գործընթացը: Կարող էք ասել թէ թուլութիւնը գալիս է ընտանիքից եւ ծնողնրից բայց չէ որ այսօրւայ աշխարհում դպրոցում են կերտում անհատի ազգային ինքնութիւնը: Կարող էք ուսումնասիրել դասագրքերը եւ կտեսնեք թէ բնաւ բացակայում է Սեւրի, Ջաւախքի, Արցախի ազատագրական պայքարի եւ այլ ուրիշ ազգային դատի սիւների մասին նիւթեր: Չեմ ուզում յիշել եւ փորձում եմ չմտածել Գարեգին Նժդեհի խօսքի մասին որ ասում է «եթէ ուզում էս տեսնել ազգի ապագան, նայիր նրա երիտասարդութեանը». Սարսափում եմ անգամ մտածել այդ ուղղութեամբ:
Խօսքս ուղղում եմ մեր սիրելի կրթական խորհրդին ասելով որ եթէ կարիք է զգացւում փոխել կրօնական դասագրքերը, եօթնիցս աւելի կարեւոր է նախ փոխել եւ բարեկարգել Հայոց լեզւի եւ պատմութեան դասագրքերը որովհետեւ ազգային բարձր գիտակցութիւն ունենալը ապահովելու է մեր ազգային եւ կրօնական ինքնութիւնն ու գոյութիւնը: Մեր երիտասարդութիւնը պիտի հոգեփոխւի եւ այդ հոգեփոխութեամբ է երաշխաւորւում մեր հայութեան ապագան:
Ուրեմն եկեք հայակերտենք մեր երիտասարդութեան ոգին:
Եւ գործով լցւենք որ փայլուն լինի մեր ապագան , որովհետեւ գործով են վերակերտւում ազգերը ոչ թէ սոսկ ցանկութեամբ:

Շարունակություն »

Ահաբեկչութիւն՝ Եւրոպայի սրտում

Լոնդոնում տեղի ունեցած վերջին պայթիւնները փաստում են, որ Արեւմուտքը պիտի վերանայի ահաբեկչութեան դէմ պայքարի իր նախագիծը:Լոնդոնի ահաբեկչութեան գործողութիւնները մի հիմնական պատգամ ունէր եւ դա այն էր, որ ուզում էր ութնեակի ղեկավարներին ասել, որ այլեւս Եւրոպան նոյնիսկ ապահովւած չէ ահաբեկիչների գործողութիւններից եւ այլեւս ոչ մի քաղաք ապահով չէ եւրոպացիների համար:Բայց պիտի նշել, որ Արեւմուտքը, մասնաւորապէս ԱՄՆ-ն անմեղ չեն նման ահաբեկչական խմբակների ստեղծման եւ գոյատեւման խնդրում:Արեւմուտքը եւ ԱՄՆ-ն մի ժամանակահատւածում, մասնաւորապէս սառը պատերազմի տարիներում համայնավարութեան եւ Խ. Միութեան դէմ պայքարելու համար՝ կարիք ունէին նման ծայրայեղ ահաբեկչական խմբերի գոյութեան: Յիշեալ ծայրայեղականներին նիւթական եւ բարոյական աջակցութիւնը պիտի համարել Արեւմուտքի գլխաւոր եւ մեծ սխալը: Այս խմբակները, որ բջիջների նման կապւած են իրար հետ, ժամանակին եղան ԱՄՆ-ի եւ առհասարակ արեւմուտքի գերակշռութեան լծակները՝ Միջին Ասիայի տարածաշրջանում: Նրանք 60 եւ 70-ական թւականներին դաստիարակւեցին համայնավարութեան հակառակ գաղափարներով, բայց այսօր իրականում դարձել են իրենց տէրերի գլխաւոր թշնամին: Այս բոլորը կազմում է խնդրի մակերեսը եւ խորքում դեռ կան համագործակցութեան այլ եզրեր:Այսօր նման ահաբեկչական խմբերը շարունակում են ներքնապէս ծառայել իրենց գլխաւոր տէրերին:Այդ ծառայութեան արդիւնքները մենք բացայայտօրէն տեսանք Աֆղանստանում, Իրաքում եւ մինչեւ անգամ ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրութիւնների ընթացքում, երբ Բէն Լադէնը իր ուղարկած ժապաւէնով Բուշ կրտսերին նւիրեց նախագահական գահը: Պարզ է, որ ամերիկեան եւ արեւմտեան ուժերի համար դժւար չէ Բէն Լադէնների նմանների ձերբակալումը, բայց ինչպէս յայտնի է, յիշեալ իշխանութիւնները իրենց քաղաքացիներին վերահսկելու եւ իրենց ռազմական գործողութիւնները արդարացնելու համար՝ կարիք ունեն այդ անձնազոհ ահաբեկիչներին: Եթէ ԱՄՆ-ն ցանկանում է յաջողել ահաբեկչութեան դէմ պայքարում, պէտք է սերտ համագործակցութիւն ունենայ ահաբեկչութեանը ծնունդ տւող երկրների հետ:Ըստ հասարակագիտական տւեալների՝ ահաբեկչութիւնը ծնւում է աղքատութիւնից եւ բռնութիւնից:Ուրեմն՝ եթէ Արեւմուտքը գիտականօրէն չդիտի այս խնդիրը, այսուհետեւ աւելիով պիտի վնասւի՝ թէ՛ նիւթապէս, եւ թէ՛ բարոյապէս:Եթէ Եւրոպայում կատարւած ահաբեկչութիւնները համարենք «Ալ Ղայիդա»-ի գործ, ուրեմն՝ պիտի համոզւենք, որ միջազգային ահաբեկիչները հիմնական փոփոխութեան են յանձնել իրենց ռազմավարութիւնը, որովհետեւ ժամանակին Եւրոպան եւ մասնաւորապէս Լոնդոնը յայտնի էին՝ որպէս նման ծայրայեղականների կենտրոն, բայց Մադրիդի եւ Լոնդոնի պայթիւնները գալիս են փաստելու, որ այլեւս փոխւել է նախկին քաղաքականութիւնը եւ այսօր այն երկրները, որ ԱՄՆ-ին աջակցել են Իրաքի պատերազմում, դարձել են թիրախ եւ յոյսով ենք, որ մինչեւ Իրաքի խնդրի լուծումը՝ Հայաստանը եւս զերծ մնայ նման դէպքերից, որովհետեւ այդ դէպքում Հայաստանի ղեկավարները կը գտնւեն շատ դժւար երկընտրանքի առջեւ, որն է ժողովո՞ւրդ կամ ԱՄՆ:

Շարունակություն »

Մտաւորականութեան քաղց երրորդ աշխարհի երկրներում

Երկար ժամանակ է ինչ երրորդ աշխարհի երկրներում պակսում է իրական մտաւորականութեան առկայութիւնը:
Այսօր երրորդ աշխարհում մտաւորականութիւնը կորցրել է մասայի վրայ ազդող իր դէրը ու այլեւս չի համարւում որպէս առաջատար ուժ: Նաեւ պիտի աւելացնել որ երրորդ աշխարհի մտաւորականութիւնը հեռացել եւ անջատւել է հասարակութիւնից եւ այդ պատճառով է որ մտաւորականութիւնը այլեւս մասայի ուշադրութեանը չի արժանանում:
Երրորդ աշխարհի մտաւորականները ոչ թէ միայն իրենց անձնահաւանութիւնից վեր դիտող չեն այլ նաեւ զուրկ են հասարակական յանձնառութիւններից:
Զարգացած աշխարհում նա է կոչւում մտաւորական որը նպատակ ունի բարելաւել ու զարգացնել հասարակութեան սոցիալական վիճակն ու հասարակութեան նպաստաւոր վիճակին հասնելը իր համար համարում է թէ բարոյական նպատակ եւ թէ պարտադրանք եւ այս բոլորը դարձնում է իր կեանքի ուղեգիծը:
Բայց երրորդ աշխարհում մեծ մաս մտաւորականները իրենց ունեցած մտային բարձր կարողութիւնից օգտագործում են անձնական շահեր ու բարձր տնտեսական հնարաւորութիւններ ձեռք բերելու համար: Ուրեմն այդ պատճառով է որ նրանք միանում են ժամանակի իշխանութեան կամ անձնական շահերը ապահովելու նպատակով համագործակցում են իշխանութիւնների հետ:
Այդ ժամանակ է որ այլեւս տիրող իշխանութեանը իրական քննադատութիւնները երեւան չեն գալիս:
Մտաւորականութեան այն մասը որ միացել է իշխանութեան փորձում է արդարացնել իր տիրոջ գործումեութիւնը եւ հակառակը մտաւորականութեան այն մասը որ անտեսւել է իշխանութիւնների կողմից եւ բաժին չեն տանում այդ մեծ հարստութիւնից , հակադրւում են իշխանութիւններին եւ այսպէս կոչւած դառնում են ընդդիմադիր:
Ուրեմն այս ընթացքում չի առաջանայ հասարակութեան յանձնառութիւնից բխած իրական քննադատութիւն , այլ մտաւորականութիւնը իր անձնական ձեռք բերած շահերի քանակից է որ գնահատելու է իշխանութիւնների գործունեութիւնը:
Եւ այս իրավիճակում ժողովուրդը ինչպէս պիտի հետեւի եւ հաստատի իր մտաւորականութեան առաջարկներն ու ուղղութիւնները որովհետեւ գիտէ որ այդ մտաւորականնութիւն կոչւածը անկողմնակալ չէ եւ հետապնդում է իր անձնական շահերը:
Երրորդ աշխարհի ժողովուրդը այլեւ գիտէ որ իր մեծ մաս մտաւորականութիւնը շարժւում է ըստ իր անձնական շահերի եւ ոչ ժողովրդի ու ազգի շահերի եւ քաջ գիտէ որ երբ իշխանութիւնները մտաւորականութեանը մասնակից է դարձնում հասարակական անարդարութիւններից ձերք բերւած հարստութեան մէջ այդ մտաւորականութիւնը դառնում է տւեալ իշխանութեան ջատագովը եւ երբ այդ մտաւորականութիւնը զրկւում է իշխանական հարստութիւնից սկսում է վարկաբեկել ու աղաւաղել իշխանութեան գործունեութիւնը: Ի վերջոյ պիտի ասել որ դա չէ իրական մտաւորականութեան առաքելութիւնը բայց դժբախտաբար երրորդ աշխարհի երկրներում ի շարս Իրանում , Հայաստանում , Լիբանանում եւ ընդհանրապէս հայկական սփիւռքում տիրում է այս տեսակը եւ կարծես բարեփոխումների յոյս էլ չկայ: Միակ յոյսը բարեփոխումների համար լուսամիտ երիտասարդութիւնն է որը պիտի յաղթահարէ բազում դժւարութիւններին եւ Նժդեհի ասածով պիտի դասիարակիչ դառնայ իր նախորդ սերունդին , միշտ ազգային ու մարդկային արժեքները աչքի առաջ ունենալով:

Շարունակություն »

Ադրբեջանի գունաւոր յեղափոխութիւնը

Նոյեմբերին Ադրբեջանում տեղի կունենան խորհրդարանական ընտրութիւններ: Երկու տարի է, ինչ խորհրդարանական ու նախագահական ընտրութիւնները նախկին Խ. Միութեան հանրապետութիւններում դարձել են թաւշեայ յեղափոխութեան դրդապատճառը:Վրաստանից, Ուկրայինայից ու Կիրգիզստանից յետոյ խօսւում է մի շարք այլ երկրների մասին, որտեղ պիտի տեղի ունենայ թաւշեայ կամ գունաւոր յեղափոխութիւն: Այդ երկրների շարքում են՝ Ադրբեջանը, Հայաստանը, Բելոռուսիան եւ Ղազախստանը:Ադրբեջանում աւելի քան մէկ տարի է, ինչ քաղաքական իրավիճակը թէժ է: 2003 թւականի նախագահական ընտրութիւններից ի վեր, որի ընթացքում Իլհամ Ալիեւին յաջողւեց յաղթել խախտումների օգնութեամբ, ադրբեջանական ընդդիմութիւնը խիստ ճնշումների տակ է գտնւում:Ալիեւ կրտսերը գունաւոր յեղափոխութիւնից խուսափելու համար՝ նոյեմբերին պիտի կայացնի խորհրդարանական ազատ ընտրութիւններ, բայց նկատի առնելով 2003-ի նախագահական ընտրութիւնները՝ դա անհաւանական է թւում:Ադրբեջանում իրավիճակը նման է Վրաստանի ու Ուկրայինայի իրավիճակին, որի հետեւանքով էլ ծնւեց թաւշեայ յեղափոխութիւնը: Բայց ըստ Իլհամ Ալիեւի՝ Ադրբեջանի կառավարութիւնը համեմատ նախկին Խ. Միութեան այլ հանրապետութիւնների՝ աւելի սիրւած է ժողովրդի կողմից: Նա յայտարարում է, որ որեւէ մտահոգութիւն չունի Ադրբեջանի քաղաքականութեան ապագայի գծով:Բայց Ալիեւի այս բոլոր յաւակնութիւնների դիմաց Արեւմուտքը լռել է: Այդ լռութիւնը երկու պատճառ ունի. առաջինն այն է, որ Ադրբեջանի նաւթը Վրաստանի միջոցով պիտի հասնի Թուրքիայի Ջէյհան նաւահանգիստը եւ երկրորդը՝ այն, որ ԱՄՆ-ն շուտով իր ռազմակայանները տեղակայելու է Ադրբեջանում:Ըստ Ադրբեջանի Մուսաւաթ կուսակցութեան ղեկավար Իսա Ղամբարի՝ Ադրբեջանում պայմանները նման են Ուկրայինայի նախայեղափոխութեան շրջանին, միայն մէկ տարբերութեամբ, որ Ուկրայինայի ղեկավարութիւնը իր քաղաքացիներին հանդարտեցնելու համար չդիմեց ուժի:Բաքու-Թիֆլիս-Ջէյհան նաւթատար խողովակի բացումով՝ սպասւում է Ադրբեջանի բիւջէի աչքառու աճը:Եթէ Ալիեւը իր պետական քաղաքականութեան մէջ փոփոխութիւն չառաջացնի, երկու հետեւանք կը սպասւի Ադրբեջանին: Առաջինն այն է, որ նաւթի վաճառքից գանձւած դրամագլուխը ծախսւի նոյնինքն ժողովրդի համար եւ այն անհատների մեծ տոկոսը, որ այսօր ապրում է աղքատութեան սահմանից վար, կապրի բարւոք պայմաններում: Այդ ընթացքում Ալիեւը որպէս նախագահ՝ հնարաւորութիւն կունենայ օգտւել երիտասարդ նոր ուժերից՝ տարեց սերնդին փոխարինելու համար:Բայց երկրորդ հետեւանքն այն կը լինի, որ Ալիեւը իրեն սահմանափակի Ադրբեջանի հին դիւանագէտներով:Այդ պայմաններում նաւթից գանձւած դրամները այլ տեղ կը ծախսւեն եւ ժողովրդի միջեւ տիրող անհաւասարութիւնը աւելիով կը զարգանայ: Եւ կամ բիւջէի բարձրացումով՝ հնարաւոր է, որ Ադրբեջանի իշխանութիւնը ցանկանայ վերագրաւել Լեռնային Ղարաբաղը:Ադրբեջանի ղեկավարութեան ռազմատենչ յայտարարութիւնները ցոյց են տալիս, որ պատերազմը անհաւանական չէ, երբ ռազմական բիւջէն նաւթի դրամներով աչքառու աճ կունենայ:Ուրեմն՝ Ադրբեջանի իշխանութեան ու մասնաւորապէս Ալիեւի գլխաւոր փորձութիւնը կը լինի նոյեմբերեան ընտրութիւնները, իսկ մինչ այդ՝ միաւորւած ընդդիմութիւնը իր մանուշակագոյն եւ նարնջագոյն դրօշներով եւ ԱՄՆ-ի նախագահ Ջորջ Բուշի պատկերները ձեռքում՝ իշխանութեանը սպառնում են արեւմտեան գունաւոր յեղափոխութեամբ:

Շարունակություն »

Պայքարը շարունակւում է

Պայքարենք միջազգային Իմպերիալիզմի դէմ , յանուն Ազատութեան , Խաղաղութեան եւ Արդարութեան Միացեք հակաիմպերիալիզմի դէմ պայքարող միջազգային շարժման

Շարունակություն »

Պիտի բարեկարգել սփիւռքի կառոյցները

Ես պատանի էի երբ անկախացաւ Հայաստանը: Խանդավառւած այդ երեւոյթից ուխտեցի կեանքիս ընթացքով ծառայել Հայաստանին ու հայութեանը: Այդ ուխտը իրագործելու համար անդամակցեցի ՀՅԴ Ռոստոմ Երիտասարդական Միութեանը: Այն թէժ օրերին մեր շրջանակներում առհասարակ խօսւում էր Հայաստանի մասին: Լրջօրէն հետեւում էինք լուրերն ու փորձում էինք վերլուծել տարածաշրջանի իրավիճակը: Խօսւում էր Հայաստանի ապագայի , մեր անելիքների ու սփիւռքի դիմագրաւելիք դժւարութիւնների շուրջ:
Ինձ պարզապէս հետաքրքրում էր Հայաստանի անկախութեան ազդեցութեան ներքոյ սփիւռքում առաջացող դժւարութիւնների թեման:
Խօսւում էր թէ Հայաստանի անկախութիւնը դրական պիտի ազդէ սփիւռքին ու Հայաստան-սփիւռք փոխ յարաբերութեամբ կը զարգանայ Հայաստան եւ հայրենիք գաղափառը սփիւռքահայութեան մէջ: Դա շիտակ էր: Բայց նոյն անկախութիւնը նաեւ ուներ իր բացասական ազդեցութիւնը սփիւռքում:
Հայաստանի անկախութիւնից յետոյ մի ինչ որ սառեցում եւ յուսահատութիւն տիրեց հայկական կենտրոններում: Կարծես բոլորը միանգամայն յուսահատւեցին աշխատանքից երբ լսեցին «Դէպի Հայրենիք» կարգախօսը: Բոլորի համար այլեւս մշակոյթը, գրականութիւնը, երգարւեստը, քաղաքականութիւնը, մամուլը եւ այլն դարձաւ Հայաստան ու մոռացութեան մատնւեցին ներքին բոլոր ուժերն ու կարողութիւնները: Նաեւ պիտի ասեմ որ այս բոլորի մեծ տոկոս պատճառը նոյն սփիւռքի մեծահարուստներն ու վաճառական ազգայիններն էին: Նրանք շուկայական աչքով էին նայում Հայաստանին:
Բայց ինչո՞ւ: Երբ Հայաստանում խօսալով սփիւռքի մասին յայտարարում են թէ սփիւռքը կանգուն է Հայաստանով , պիտի ասել որ Հայաստանը նաեւ կանգուն կը լինի հզօր սփիւռքով: Բայց արդեօք այս ընթացքով դեռ կը գոյատեւի սփիւռքը եւ Հայաստանի հզօր պաշտպան կը դառնայ : Իմ տեսանկիւնից ոչ:

Պատմութեան ձեռքը այնպէս արեց որ հայը ապրի Հայաստանից դուրս: Դա ներկայ պայմաններում աւելի դրական երեւոյթ է քան բացասական ու եթէ այդ պայմաններից ճիշտ օգտագործենք թէ հզօր հայրենիք կունենանք եւ թէ հզօր սփիւռք սերտ փոխ կապւածութեամբ:
Բայց հակառակ այդ բոլորից օրինակի համար Հայաստանում աւելի շատ խօսւում է եւրոպայի եւ ՆԱՏՕ-ի մասին քան Իրանի հետ յարաբերութեան կարեւորութեան եւ իրանահայութեան դերի մասին: Իրանում էլ նոյնն է: Հայաստանի ապագան շատ քչերին է յուզում ու ազգային դաստիարակութեան պակասի հետեւանքով մեծ մաս երիտասարդութեան մօտ մոռացութեան է մատնւել Հայաստանի ու հայրենիքի գաղափառները:
Ուրեմն սիրելիներ նորեն հայեացքները շրջենք դէպի գաղութները ու մտածենք այնտեղ ապրող հայութեան ապագայի մասին որը կարող է հզօր պաշտպան հանդիսանալ Հայաստանին թէ ֆինանսական-բարոյական եւ թէ արտաքին քաղաքականութեան ոլորդներում:
Սփիւռքի կառոյցները բարեկարգելով եւ երիտասարդութեանը աւելի կարեւոր դեր յանձնելով բարենորոգենք սփիւռքի դիմագիծը ու օրւայ աշխարհի հետ քայլ պահելով նորոգենք մեր կառոյցները եթէ Հայաստանի ու հայութեան ապագան կարեւոր է մեզ համար:

Շարունակություն »

Լոմպենիզմի արմատաւորումը Արցախում

Օրեր առաջ , Արցախի խորհրդարանական ընտրութիւններից յետոյ Արցախի զինորական շտաբում ծեծի է ենթարկւել ազատամարտիկ Պաւլիկ Մանուկեանը: Հարւածողներին գլխաւորել է պաշտպանութեան նախարար կոչւած Սէյրան Օհանեանը:
Այս երեւոյթի տեսնելը առանձնապէս ինձ մեծ ցաւ պաճառեց որով տեսայ թէ մենք հայերս դեռեւս դաս չենք ստացել պատմութիւնից ու երբ սկսել ենք մի առ ժամանակ ապրել խաղաղ պայմաններում , առիթ ենք ունեցել զարգանալու եւ պահն է հասել միաորւելու , գործել ենք հակառակ ուղիով , անմիաբան , անձնական շահը եւ ոչ ազգայինը հետապնդելով:
Պատմութեան էջերում , յատկապէս հայկական պատմութեան մէջ միշտ էլ եղել են անձեր որը առիթը պատեհ համարելով , շահագործելով ժողովրդի համեստութիւնը , Ազգ ու Աստւած քարոզելով դառձել են ղեկավար ու առաջնորդ , խորքում անձնական ու թայֆայական շահերը պաշտպանելու նպատակով:
Այդ երեւոյթը նաեւ այսօր քիչ թէ շատ գոյութիւն ունի մեր իրականութեան մէջ: Անձեր որը ժամանակին իրենց պաշտօնը պահելու համար չէին կարող կողմնորոշւել ծառայել ռուսական թէ հայկական բանակում այսօր համարձակւում են ծեծել ու վարկաբեկել այն մարդկանց որը արտագաղթելու փոխարէն նախընտրեցին մնալ պապենական հողի վրայ ու պայքարել թշնամու դէմ: Արդեօ՞ք մոռացել ենք այն դժւարին պայմանները որ թուրքը պղծում էր մեր հողն ու գոյութիւնը եւ ազգը միաւորւած պայքարում էր իր գոյութեան համար: Կուզեմ այդ մարդկանց յիշեցնել , թէկուզ չեմ կարծում դա կարիք լինի , թէ Արցախի ապագան վտանգւած է ու դեռ գոյութիւն ունի թշնամին եւ ամէն օր աւելիով է զարգացնում իր ռազմական կարողութիւնները: Նորեն պիտի մատնանշեմ թէ վերոյիշեալ յանցագործութիւնը կատարւել է Արցախի ազատամարտիկի դէմ այսինքը մի խօսքով վարկաբեկւել է ոչ միայն Պաւլիկ Մանուկեանը այլ Արցախի բոլոր ազատամարտիկներն ու նահատակները: Ինչո՞ւ: Չէ որ նոյն ազատութիւնը որ վայելում են Արցախցիներն ու նոյն ինքը Սէյրան Օհանեանը ձեռք է բերւել Պաւլիկների նման ազատամարտիկների միջոցով ու եթէ չլինէին այդ անձուրաց ֆիդայիները չգիտեմ պրն. Սէյրանը ինչի պաշտմանութեան նախարարը պիտի դառնար:
Կուզեմ հարց տալ պրն. Սէյրանին թէ արդեօք ձեր եւ ձեր ճորտերի կատարած անպատւութիւնը նպաստում է Արցախի անվտանգութեանը թէ ձեր փոքրաթիւ խմբակը ազգային շահը ոտնակոխելով պաշտպանում է իր անձնական շահը եւ կը խուսափեմ ասել թէ Արցախում անձնական շահը գերադասելով ազգայինին ինչ հետեւանքներ կունենայ:
Ազատամարտիկ Պաւլիկի դէմ կատարւածը մեծ յանցագործութիւն է ու յանցագործները նաեւ դաւաճան:Թող այդ մարդիք գիտնան թէ բոլոր ազգը ի մասնաւորի ներկայ ու բացակայ ազատամարտիկներն են Պաւլիկի դատամաշտպանը եւ արեան գնով ազատագրւած տարածքները նաեւ պիտի մաքրագործեն ներքին «Հասկերտներից»:

Շարունակություն »

ԱՄՆ-Ռուսաստան, հակամարտութիւն թէ համագործակցութիւն

ՆԱՏՕ-ի համագործակցութեան ցանկութիւնը Ռուսաստանի հետ ԱՊՀ-ի երկրներում Արեւմուտքի դանդաղ ներխուժման նպատակով է:Ըստ Ռուսաստանի Աշխարհաքաղաքական խնդիրների ուսումնասիրութեան կենտրոնի տնօրէնի օգնական Լէոնիդ Իւաշովի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցութիւնը չի նպաստում Ռուսաստանի անվտանգութեանը:ՆԱՏՕ-ն նախապատրաստւում է մի ընդարձակ յարձակման եւ Ռուսաստանի որեւէ համագործակցութիւն ՆԱՏՕ-ի հետ կարող է վտանգել տարածաշրջանի այլ երկրներին ի շարս նաեւ՝ Չինաստանին:ՆԱՏՕ-ի յաջորդ նպատակը տարածաշրջանում Ռուսաստանի դիրքերի չէզոքացումից յետոյ Չինաստանին վերահսկելն է. Կենտրոնական Ասիայում ԱՄՆ-ի եւ ՆԱՏՕ-ի ռազմակայանների տեղակայումը փաստում է այդ իրողութիւնը: Պիտի մատնանշել, որ Չինաստանի ատոմակայանների գերակշիռ բաժինը գտնւում է հէնց Կենտրոնական Ասիայի հանրապետութիւնների եւ Չինաստանի սահմանագծում:ՆԱՏՕ-ն հակառակ այն բանի, որ 1999-ին Ստամբուլում կայացած գագաթաժողովում մատնանշել էր, որ Կովկասի տարածաշրջանը պիտի ազատւի որեւէ գերուժի ռազմակայաններից, ամենօրեայ ճնշում է բանեցնում Վրաստանի եւ Ադրբեջանի կառավարութիւնների վրայ՝ իր ռազմակայանները այդ երկրում տեղադրելու համար:Կովկասից ռուսական ռազմակայանների տեղահանումը կարող է նպաստել այդ շրջանի ապակայունացման եւ գլխաւոր պատճառներից մէկը, որ օգնում է ՆԱՏՕ-ին ներխուժել ԱՊՀ-ի երկրներ, Ռուսաստանի համագործակցութիւնն է այդ միջազգային ոստիկանի հետ:Ռուսաստանը այս վերջին տարիներում կիրառելով վախի եւ ներողամտութեան քաղաքականութիւնը՝ դարձել է ՆԱՏՕ-ի անվտանգութեան նպատակների գերգործօնը եւ գործել է ի նպաստ տարածաշրջանի նոր ոստիկանի ու այդ պատճառով էլ Ռուսաստանը դանդաղօրէն կորցնում է իր դերն ու դիրքը՝ նախկին խորհրդային հանրապետութիւնների մէջ:Ներկայում նոյնիսկ ԱՄՆ-ն ճնշում է գործադրում Հայաստանի ղեկավարութեան վրայ եւ փորձում է, Հայաստանի ժողովրդին եւս դրդել Ռուսաստանի դէմ: Բայց ինչքանով նպաստաւոր է Հայաստանին, երբ դեռ վերջնականապէս չի լուծւել Արցախի հիմնախնդիրը, դեռ փակ են Հայաստանի սահմանները՝ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ: Արդեօք շահաւէ՞տ կը լինի դէպի Արեւմուտք Հայաստանի թեքումը: Եթէ Ռուսաստանի քաղաքականութիւնը ԼՂՀ-ի եւ տարածաշրջանի այլ հակամարտութիւնների հանդէպ եղել է կրաւորական (պասիւ), որը նաեւ ապահովում էր տարածաշրջանում իր ռազմական ներկայութիւնը, ապա ի՞նչ կը լինի Արեւմուտքի լուծումը՝ վերոյիշեալ հակամարտութիւնների եւ մասնաւորապէս Արցախի հիմնահարցի նկատմամբ: Այս հարցերին պիտի պատասխանեն քաղաքական այն գործիչներն ու ղեկավարները, որոնք խօսում են Հայաստանին դէպի Արեւմուտք թեքելու մասին:Ռուսաստանը ներկայում չունի այն հնարաւորութիւնը, որ ԱՄՆ-ին հեռացնի Կովկասից եւ Կենտրոնական Ասիայից, բայց եթէ համագործակցի Չինաստանի ու Շանգհայի պայմանագրի անդամ այլ երկրների եւ Իրանի հետ, կը յաջողի կատարել այդ գործը:Ի վերջոյ, պիտի աւելացնել նաեւ, որ ներկայ պայմաններում Ռուսաստանին կայունութիւն է անհրաժեշտ՝ Կովկասի եւ Կենտրոնական Ասիայի սահմաններում եւ ցինիկաբար արտայայտւելու դէպքում՝ կարեւոր չէ, թէ ով կը կարողանայ ապահովել այդ կայունութիւնը: Ուրեմն՝ Ռուսաստանը դեռ դատապարտւած է տարածաշրջանում հանդուրժել ԱՄՆ-ի ներկայութիւնը եւ համագործակցել նրա հետ, բայց կարեւորը այն է, թէ դա ինչքան ժամանակով է լինելու եւ չպիտի մոռանալ, որ այս տարածաշրջանում ծնւում է ԱՄՆ-ին հակառակ մի նոր քաղաքական ու տնտեսական եռեակ՝ բաղկացած Ռուսաստանից, Չինաստանից ու Իրանից: Եւ Հայաստանն աշխարհագրականօրէն ընդգրկւած է այս եռեակի շրջագծում:

Շարունակություն »

ՆՈՐ ԱԼԻՔ, Նոր ճանապարհ

Բարեւ,
Շատ ուրախ եմ որ ի վերջոյ ինձ յաջողւեց ստեղծել այս կայքէջը որը հնարաւորութիւն կունենամ աւելի դիւրին հաղորդւել ժողովուրդի հետ, լսել նրանց, ու խորհրդակցել տարբեր հարցերի շուրջ:
Ես Արթին Առաքելեանն եմ: Ծնւել եմ Սեպ.04.1979–ին Թեհրանում: Ներկայում աշխատում եմ Թեհրանի հայկական ԱԼԻՔ օրաթերթի խմբագրատնում: Նաեւ որպէս Կովկասի եւ ԱՊՀ-ի վերլուծաբան համագործակցում եմ Իրանի կառավարութեան օրգան՝ «ԻՐԱՆ» օրաթերթի հետ:
Այս կայքէջը տպագիր օրաթերթից անկախ, համարում եմ մի նոր միջոց, մտքերի փոխանակման եւ արդի հաղորդակցութեան համար:




****************************PIC for Profile (NEW-2010)****************

Շարունակություն »