Monday, May 25, 2009

«Հաբել»-ի վերանորոգման գործողութիւնը

Sunday, May 17, 2009

Նորվեգիան հաղթեց բոլորին

Ի վերջո ավարտվեց Եվրատեսիլ 2009-ը եւ Նորվեգիան՝ Alexander Rybak-ի գլխավորությամբ ու Fairytale երգով հաղթեց բոլորին: Պիտի հիշեցնել, որ այդ գեղեցիկ երաժշտության հեղինակն էլ հենց Ալեքսանդր Ռայբաքն է:



LYRICS
Years ago when I was younger
I kinda’ liked a girl I knew.
She was mine, and we were sweethearts,
That was then, but then it’s true

I’m in love with a fairytale
Even though it hurts.
‘Cause I don’t care if I lose my mind;
I’m already cursed

Every day we started fighting,
Every night we fell in love.
No one else could make me sadder,
But no one else could lift me high above

I don’t know what I was doing
But suddenly we fell apart.
Nowadays I cannot find her.
But when I do we’ll get a brand new start

I’m in love with a fairytale
Even though it hurts.
Cause I don’t care if I lose my mind;
I’m already cursed

She’s a fairytale
Yeah
Even though it hurts.
Cause I don’t care if I lose my mind;
I’m already cursed
----------------------------------------

Biography - Կենսագրություն

Alexander Rybak, representing Norway with his Fairytale, is a true wonderkid. He's written his own song, will be starring in a movie this summer and got the record amount of votes in the national selection!
Alexander Rybak

Alexander Rybak was born in Minsk (Belarus) on the 13th of May, 1986. He grew up at Nesodden just outside the Norwegian capital Oslo.

Alexander has played violin and piano since he was five years old, he also composes his own music and sings. Alexander has performed with artists like Arve Tellefsen, Morten Harket, Hanne Krogh and Knutsen & Ludvigsen.

In 2006 he won the Norwegian talentshow Kjempesjansen with his own song Foolin. Alexander has performed with one of the world's most celebrated violinists, Pinchas Zukerman, he has won Anders Jahres Culture Price and he’s been the concertmaster for Norway’s largest symphony orchestra for youths, Ung Symfoni, in Bergen.

He also played the role of the fiddler in Fiddler On The Roof at Oslo Nye Theatre (2007) and has a role in the forthcoming movie Yohan - Child Wanderer (August 2009).

Alexander Rybak is an artist you will be hearing more from in 2009!
FRIKAR

FRIKAR dance company aims to refine the roughness of the Norwegian dance called "halling". The company from the mountain valleys of Norway has performed with the Norwegian National Ballet as well as Oslo Philhamonic Orchestra, and has on three years become Norways most sold out vitamin injection through TV successes as So You Think You Can Dance Scandinavia.

Norways got talents and the Eurovision song contest winning the Norwegian finals with Alexander Rybak. FRIKAR dance company has performed in China, Egypt, Algerie, Zimbabwe, Brazil, USA and all over Europe, touring with 4 full night productions in traditional and contemporary dance, break dance, capoeira and aerial dance. The vikings brought the 2000 years old halling dance to Russia, and 100 years ago the hallingdancers brought head spin to USA too. Through Eurovision FRIKAR dance company wants to spread joy with its playful dance allover Europe exposing the familiarity across the borders between Norway and the cossack traditions of Russia.


Ինգա եւ Անուղը եզրափակիչ փուլում

Saturday, May 16, 2009

Իրանը, նախագահական ընտրությունների սեմին

Արթին Առաքելյան

Հունիսի 12-ին Իրանում կայանալու է նախագահական ընտրություններ, եւ թեկնածուները միմյանց հետ մրցելու են նախագահի պաշտօնը զբաղեցնելու համար: Այդ ուղղությամբ արդեն գրանցվել են նախագահական աթոռին ձգտող թեկնածուները, որոնք Իրանի սահմանադրության պահապան խորհրդի հաստատումից հետո, սկսելու են իրենց պաշտոնական քարոզարշավները: Անկախ այս բոլորից, Իրանի նախագահական ընտրությունների 10-րդ շրջանում ներկա են չորս կարեւոր թեկնածուներ եւ մեծ հավանականությամբ հիմնական մրցակցությունը նրանց մեջ տեղի կունենա:
Այդ թեկնածուներն են. 1- երկրի գործող նախագահ՝ Մահմուդ Ահմադինեժադը (պահմանողական), 2- համակարգի նպատակահարմարությունը ճշտող խորհրդի քարտուղար ու Իսլամական Հեղափոխության պահակազորի նախկին հրամանատար՝ Մոհսեն Ռեսային (պահպանողական), 3- Իրանի վերջին վարչապետ՝ Միրհոսեյն Մուսավին (անկախ) եւ 4- Իրանի Իսլամական Խորհրդարանի երրորդ եւ վեցերորդ նստաշրջանների նախագահ ու «Ազգային Վստահություն» կուսակցության առաջնորդ՝ Մեհդի Քյարուբբին (բարեկարգչական) :

Մահմուդ Ահմադինեժադ

Այս շրջանի նախագահական ընտրությունները մի քանի պատճառով, գնահատվում է որպես Իրանի Իսլամական Հանրապետության կարեւորագույն ընտրություններից: Նախ այն պատճառով, որ Իսլամական Հեղափոխությունից հետո ծնված երրորդ սերունդը, քվեարկելու հնրարավորություն ունի: Երրորդ սերունդը, նախորդ սերունդներից, տարբերվում է այն հարցերով, որ նրանց պահանջները հիմնական եւ կտրուկ տարբերություն ունի նախորդ սերունդների պահանջներից, ու դրանց շարքում կարեւլի է թվարկել քաղաքացիական ու հասարակական լայն ազատությունները, տնտեսական բարենպաստ պայմանների ստեղծումն ու մարդու իրավունքները: Նախորդ սերունդները առհասարակ երկրի դժվարին իրավիճակին ըմբռնումով էին մոտենում: Առաջին սերունդի համար Իսլամական Հեղափոխության հաստատումը եւ դրանից հետո Իրան-Իրաք պատերազմի ժամանակահատվածում, երկրի կայունությունն ու հողային ամբողջականությունն էր մտահոգում եւ բնականաբար նրանք երկրի դժվարություններն այլ հայեացքով էին վերլուծում: Երկրորդ սերունդն էլ հետ-պատերամական ու երկրի կառուցման ժամանակահատվածում հասունացավ եւ քաջ գիտեր, որ պատերազմից հետո պիտի երկիրը կառուցել եւ բնականաբար դժվարությունները դիմադրել ու համբերել:
Բայց եւ ահա, երրորդ սերունդը հասունացել է այն ժամանակահատվածում, երբ Իրանը, Իսլամական Հեղափոխությունից ու պատերազմից հետո, կայացած ու կառուցված երկիր է դարձել, եւ բնական է, որ այս սերունդի պահանջները կտրականապես տարբերվում է իր նախոր սերունդներից: Այս բոլորին պիտի ավելացնել այն, որ ներկա նախագահի ու նրա կառավարության պաշտոնավարման ժամանակահատվածում, նավթի գների կտրուկ աճի հետեւանքով, երկրիը հսկայածավալ գումարներ է վաստակել, որոնցից եւ ժողովրդին ու հասարակության միջին ու ցածր խավերին բաժին չի հասել, այլ հակառակը, բարձրացել է աշխատազուրկների թվաքանակը, բազմաթիվ ձեռնարկություններ սննանկացել են, որի գլխավոր պատճառը, ոչ միայն միջազգային տնտեսական ճգնաժամն է, այլ կառավարության որդեգրած սխալ քաղաքականությունները: Երկրի արդյունաբերությունը կտրուկ ձեւով նվազել է, եւ հակառակը, զարգացել է ներմուծումների մակարդակը: Երրորդ սերունդն այս իրավիճակի ներքո է, որ պիտի քվեարկի եւ իր ունեցած քվեների միջոցով ընտրի այն անհատին, որը նպատակ ունի երկիրը այս իրավիճակից փրկել:
Պիտի ասել, որ այս դժվարություններին հաղթահարելը, ոչ միայն երրորդ սերունդի ցանկությունն է, այլ նաեւ այն թեկնածուների, որոնք մրցելու են գործող նախագահ՝ Մահումդ Ահմադինեժադի հետ: Նախագահ Ահմադինեժադն ու նրա կողմնակիցները համոզված են, որ ներկա պայմաններում երկիրը դրական առաջընթաց է ապրում եւ այդ առաջընթացն ապահովելու նպատակով պիտի հաղթել նախագահական ընտրություններում: Բայց մնացորդ թեկնածուները, միաձայնությամբ, հայտարարում են, թե երկիրը վտանգավոր կետի է հասել ու եթե կտրուկ փոփոխություններ տեղի չունենա երկիրը անդունդի եզրին է հայտնվելու:

Մոհսեն Ռեզայի

Աջ պահպանողականները, ընտրությունների այս շրջանում մի ընդհանուր հայտարարի չհասան եւ այդ իսկ պատճառով պահպանողականների ճամբարը բաժանվեց երկուսի՝ Ահմադինեժադի ու Մոհսեն Ռեզայի
ի հովանավորների: Պիտի ավելացնել, որ պահպանողականների այն ճամբարը, որը դեմ էր Ահմադինեժադի հետ, նաեւ բաժանվեց երկու մասի, առաջինը հովանավորեց նախկին Վարչապետ՝ Միրհոսեյն Մուսավիի թեկնածությունը եւ երկրորդ մասը, որոնք ոչ Ահմադինեժադի եւ ոչ էլ Մուսավիի մտքերն էին հաստատում, առաջադրեցին Մոհսեն Ռեզայիի թեկնածությունը:
Մոհսեն Ռազին, իր ասությամբ, համաձայն է նախագահ Ահմադինեժադի գործունեության հետ, բայց կառավարության կազմում առկա են բազմաթիվ թերություններ, որոնք պիտի կարգավորվեն: Ռեզային, առողջապահությունն ու համացանցի օգտագործման հնարավորությունների տարածումը դարձրել է իր քարոզչության գլխավոր առանցքները: Նա նաեւ հայտարարել է, թե նախագահ ընտրվելուց հետո, տարածաշրջանային հարցերով համագործակցելու է ԱՄՆ-ի հետ: Ռեզայիի կարծիքով, «այսօր ԱՄՆ-ում մեծ փոփոխություններ է տեղի ունենում եւ նպատակահարմար չէ, որ Իրանը ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունների բարելավման խնդրում սպասի ԱՄՆ-ի քայլերին, այլ մենք առաջին քայլը անելով կարող ենք ստուգել, թե ԱՄՆ-ն Իրանի հետ հարաբերություն հաստատելու խնդրում լուրջ է թե ոչ»: Մոհսեն Ռեզային իր նախընտրական հայտարարությունների ընթացքում հայտարարել է, որ մի խորհուրդ է կյանքի կոչել, որը զբաղվում է Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների հարցերով, որը եւ մի նոր փաթեթ է պատրաստում ներկայացնելու համար:

Մեհդի Քյարուբի

Բայց բարեկարգչական ճամբարում գործերը ավելի հանգիստ է ընթանում: Նախկին նախագահ՝ Խաթամիի, ընտրություններից հրաժարվելուց հետո, այդ ճամբարում, մնաց միայն մեկ թեկնածու՝ Մեհդի Քյարուբին: Նա, երբ նախագահական նախկին ընտրություններում, շատ քիչ տ
ոկոսով, պարտվեց Ահմադինեժադին, հիմք դրեց «Ազգային Վստահություն» կուսակցությունն ու դրա օրգանը համարվոր, նույ անունով մի օրաթերթ: Բայց այս ճամբարում էլ, ինչպես պահպանողականների ճամբարում, սկզբնական միաձայնություն տեղի չունեցավ: Երբ Խաթամին հրաժարվեց ընտրություններին որպես թեկնածու առաջադրվելուց, նրա հովանանավորների գրեթե կեսը միացավ Միրհոսեյն Մուսավիի ճամբարին, հայտարարելով, որ ներկա պայմաններում հիմնական հարցը երկրի «փրկությունն» է եւ դա միայն հնարավոր է Մուսավիի նախագահությամբ: Ուրեմն այդ պատճառով, բարեկարգչականներն էլ մասնատվեցին երկու խմբի, առաջինը ցանկանում է երկիրը փրկել անդունդի եզրին հայտնվելուց, իսկ երկրորդ մասը, կառչած մնալով երկրում բարեկարգումներ կատարելու սկզբունքին, միացավ Քյարուբիի ճամբարին:
Քյարուբիի ընտրական քարոզչության ամենակարեւոր առանցքը «նավթային բաժնետոմս ամբողջ ժողորդի համար» կոչված նախագիծն է: Քյարուբին ու նրա բարեկարգչական կողմնակիցները համոզված են, որ մինչեւ այն ժամանակ, երբ կառավարությունն իրեն է պահում նավթային գումարներից օգտվելու մենաշնորհը, երկրում ժողովրդավարություն եւ կառավարության պատասխանատվություն չի կարող լինել: Նրանց համոզմամբ նավթային դոլարները պատճառ են դառնում, որ կառավարությունները անպատասխանատու լինեն ժողովրդի հանդեպ եւ ճնշել բոլոր հասարակական շարժումները: Այդ իսկ պատճառով, Քյարուբին ու նրա խորհրդականները ներկայացրել են մի նախագիծ, որում նշված է, որ եթե Քյարուբին դառնա երկրի նախագահ, փորձելու են ամբողջ ժողովրդին մասնակից դարձնել նավթային շահույթի մեջ: Ըստ նրանց ծրագրած նախագծին, բոլոր ժողովրդին հանձնվելու է նավթային ընկերության բաժնետեմսերը, որը եւ նրանք այդ միջոցով հնարավորություն կունենան օգտվել նավթային ընկերության շահույթից:
Արտաքին քաղաքականության ոլորտում ու հատկապես ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունների հարցում, Քյարուբին համոզված է, որ Սեպ.11-ի դեպքերից հետո, Իրանը տարածաշրջանում, մասնավորապես Աֆղանստանի հարցում, լրջորեն համագործակցել է ԱՄՆ-ի հետ ու փորձել է օգտակար լինել տարածաշրջանում կայունություն հաստատելու գործում, բայց ԱՄՆ-ն այս բոլորից հետո դեռ փորձում է ճնշել Իրանին ու պահել տնտեսական շրջափակումների տակ: Քյարուբիի համոզմամբ, ներկա պայմաններում, երբ Օբաման ԱՄՆ-ի նախագահն է ու ձգտում է երկրի արտաքին քաղաքական ոլորտում լուրջ փոփոխություններ առաջացնել, հենց նա էլ պիտի առաջին քայլը կատարի Իրանի հետ դրական հարաբերություն հաստատելու խնդրում:

Միրհոսեյն Մուսավի

Բայց վերը հիշատակված նախագահական թեկնածուներից, գործող նախագահ՝ Ահմադինեժադի համար ամենալուրջ մրցակիցը համարվում է նախկին վարչապետ՝ Միրհոսեյն Մուսավին: Նա Իրանի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցրել է 20 տարի առաջ, երբ երկրի նախագահն է, ներկայիս հոգեւոր առաջնորդ Այաթուլահ Խամենեին: Ըստ ապացույցերի, երբ Իրանը պատերազմում էր Իրաքի դեմ ու երկրի իրավիճակը բարենպաստ չեր, Մուսավին հմտորեն ղեկավարեց երկիրը ու թույլ չտվեց, որ պատերազմի պատճառով երկրի տնտեսությունն ու հասարակությունը անկայուն վիճակ ապրեն: Բայց պատերազմի ավարտից հետո, Իրանի սահմանադրությունը ժողորդի հանրաքվեյի միջոցով բարեփոխվեց, ու դրանից հանվեց վարչապետության պաշտոնը եւ նախագահը դարձավ կառավարության գլխավոր դերակատարը: Այդ օրվանից էլ Մուսավին հեռանալով քաղաքական ասպարեզից, իր կյանքը նվիրեց մշակութային գործունեությամբ, բայց իհարկե մնալով համակարգի նպատակահարմարությունը ճշտող խորհրդի անդամ:

Խաթամիի բարեկարգչական կառավարության ժամանակաշրջանում, Մուսավին կրկին ասպարեզ իջավ, դառնալով նախագահի խորհրդականը:
Եվ ահա, նախագահական ընտրությունների 10-րդ շրջանում, Միրհոսեյն Մուսավին, որն իր ասությամբ խիստ մտահոգված է երկրի անբարենպաստ իրավիճակից, առաջադրեց իր թեկնածությունը, որին եւ միացել են բարեկարգչական, պահպանողական, ուսանողական ու առհասարակ հասարակության այն շերտը, որոնք ցանկանում են երկիրը փրկել ներկա անկայուն իրավիճակից: Որոշ վերլուծաբաններ համոզված են, որ Մուսավին անպաշտոն ձեւով դարձել է Իրանի Իսլամական ամբողջ համակարգի թեկնածուն, որը եւ հնարավորություն կունենա երկիրը կարգի բերել: Եվ ճիշտ այդ պատճառով էլ Մուսավին հայտարարել է թե նա այն բարեկարգչականն է, որ կառչած է Իրանի Իսլամական Հեղափոխության ու դրա հիմնադիր՝ Իմամ Խոմեյնիի արժեքներին: Մուսավին ու նրա կողմնակիցները այդ ձեւով փորձել են իրենց վեր դասել երկրում առկա քաղաքական ճամբարներից ու ներկայանալ որպես անկախ թեկնածու, որը մտադրված է երկիրը կարգի բերել:
Մուսավին, իր քարոզչության գլխավոր առանցքն է դարձրել հասարակական ազատություններն ու անվտանգությունը, տնտեսական բարեկարգումն ու քաղաքացիական իրավունքները: Նա նաեւ իր խոսքերում, ԱՄՆ-ի մասին անդրադառնալով ասել է, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցություն սկսելը տրամաբանակ է, բայց մենք պիտի ճշտենք, թե արդեոք ԱՄՆ-ն էլ Իրանի հետ հարաբերություն սկսելու գործում լուրջ է թե՞ ոչ:

Ահա այսքանով, փորձեցի համառոտ կերպով ներկայացնել Իրանի առաջիկա նախագահական ընտրությունների կարեւորագույն չորս թեկնածուների մտքերն ու ծրագրերը: Թե ո՞վ է լինելու Իրանի նախագահը, դա որոշվում է ժողովրդի քվեներով:

Friday, May 15, 2009

Տնտեսական ճգնաժամն ու հեղաժրջումները

ՆՈՐ ԱԼԻՔ - Մի իրազեկված աղբյուր՝ Արաբական Միացյալ Էմիրություններում հայտարարել է, որ «EURASIA GROUP» Ամերիկյան անվտանգության ու տեղեկատվության ընկերությունը մի հրապարակած հատուկ զեկույցում գրել է, որ միջազգային տնտեսական ճգնաժամի հետեւանքով հնարավոր է հեղաշրջում տեղի ունենալ Արաբական Միացյալ Էմիրություններում:
Ըստ այդ զեկույցի, նմանօրինակ դեպքեր կարելի է տեղի ունենա նաեւ տարածաշրջանի այլ երկրներում, ինչպիսին է Պակիստանը, Թուրքիան ու Ռուսաստանը: Այդ աղբյուրի համաձայն զեկույցն ավելացնում է, որ Ռուսաստանում հնարավոր է տնտեսական ճգնաժամի հետեւանքով, ավելանան երկրի անկայունությունը, որի պատճառով էլ հրաժարվելու է Ռուսաստանի նախագահ՝ Դիմիտրի Մեդվեդեւը, որից հետո ռուս դիվանագետները երկիրի կայունությունը վերադարձնելու համար կրկին անգամ Վլադիմիր Պուտինին ընտրեն որպես նախագահ:

Էներգետիկ թաքուն հակամարտություն

ՆՈՐ ԱԼԻՔ - Իրանն հայտարարել է, որ իր նավթատար նավերը ծովահենների վտանգից ապահովելու համար Սումալիի Ադեն ծոց է ուղարկել իր երկու ռազմանավերը: [+]
Սա հետաքրքիր է, ոչ միայն այն առումով, որ Իրանը փորձում է ապահովել իր նավերի անվտանգությունը, այլ այն, որ Իրանը իր ռազմանավերի միջոցով նաեւ անուղակի կերպով վերահսկելու է Կարմիր ծովը:
Իսրայելը մտադիր է Կարմիր ծովում գտնվող իր Էյլաթ նավահանգստի միջոցով, միջազգային շուկա նավթ առաքել: Դա առաջացավ այն ժամանակից, երբ Իրանը ԱՄՆ-ին սպառնալով, հայտարարեց թե դիմադրելու համար փակելու է Պարսից ծոցը, որտեղից միջազգային շուկա է առաքվում աշխարհի մոտ 60% նավթը:
Նշելի է, որ Իրանը դրական ու ջերմ հարաբերություն ունի թե Սումալիի եւ թե Սուդանի իշխանությունների հետ, որոնք գտնվում է Կարմիր ծոգի արեւմտյան ափում:
Սա նշանակում է, որ Իրանը անտարբեր չի Իսրայելի տարբեր նախագծերին, որոնք կարող են նվաստացնել իրեն:
Վերը նշած Իսրայելի նախագծի մասին, նախապես գրել եմ, որոնք կարելի գտնել այստեղ եւ այստեղ:

Tuesday, May 12, 2009

Գրքերի անբաժան բարեկամը

ՆՈՐ ԱԼԻՔ - Վստահաբար ձեզ համար էլ եղել են պահեր, երբ գրքերով լի մի գրադարանից ցանկանում էք հանել ցանկացած մի գիրք եւ յետոյ...
Այո, դա ընթերցասէրների թիւ մէկ դժւարութիւնն է: Բայց այս հասարակ գործիքով, այլեւս գրքեր ընտրելու եւ դրանք գրադարանից հանելու համար դժւարութիւն չէք ունենայ:

Sunday, May 10, 2009

Կրքերի մեղմացում՝ հանուն Նաբուկոյի

Արթին Առաքելյան

Միջազգային տնտեսական տագնապն իր լուրջ ազդեցությունն է թողել նաեւ միջազգային հարաբերությունների ու քաղաքական կողմորոշումների վրա:
Վերջերս, Բուլգարիայում կայացած «Բնական գազ Եվրոպայի համար՝ անվտանգություն եւ համագործակցություն» խորհրդաժողովի ընթացքում, Եվրո-Ասիական էներգիայի ոլորտում ԱՄՆ-ի ներկայացուցիչ ՝ Ռիչարդ Մորնինգստարը հայտարարեց թե ԱՄՆ-ն ցանկանում է Արեւմուտքի էներգիան ապահովելու նպատակով, օգտագործել նաեւ Իրանի գազային ռեսուրսներից: Նա իր խոսքերի ընթացքում նաեւ ավելացրեց, որ ԱՄՆ-ն Նաբուկոյին միանալու նպատակով, սկսցել է իր բանակցությունները Իրանի հետ եւ մենք հույս ունենք, որ Իրանը կմիանա այս նախագծին, որովհետեւ Իրանը, էներգիայի ոլորտում, մի կարեւոր եւ ազդեցիկ բեւեռ դառնալու հնարավորություններ ունի:
Այս լուրը մեծ արձագանք ունեցավ, հատկապես Նաբուկոյի նախագծով շահագրգռված երկրներում, որովհետեւ ինչպես որ բոլոր վերլուծաբաններն էին համոզված, Նաբուկոյի նախագիծը, Իրանի բացակայությամբ չեր կարող շահագործման հասնել: Բայց առաջին իսկ օրվանից ԱՄՆ-ն դեմ էր Իրանի մասնակցության հետ, եւ փորձում էր մի կերպ լրացնել Իրանի բացակայությունը:
Այս դիրքերի մեղմացումը, հատկապես ԱՄՆ-ի կողմից, մի քանի փոփոխությունների արդյունքն է:

Ա- Առաջինը, Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների վերսկսումն է: Այդ զարգացումը, ԱՄՆ-ի հովանավորության ու ինչու չէ նաեւ ճնշումների արդյունքն է: Իրականում, ԱՄՆ-ն փորձում է Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների նորմալացմամբ, Արեւելք-Արեւմուտք գազատար ճանապարհն իրականացնել: Հիշյալ գազատար ճանապարհը սկսելու է Թուրքմենստանից, եւ անցնելով Կասպից ծովի հատակը, հասնելու է Ադրբեջան, հետո Վրաստան, Թուրքիա եւ այնտեղից Եվրոպա: Բայց եթե Հայաստանի ու Թուրքիայի հարաբերությունները նորմալանան, գազամուղը Ադրբեջան հասնելով, ուղղակի կտրելու է Հայաստանի տարածքը եւ մտնելու է Թուրքիա: Այդ ձեւով, Եվրոպային կհաջողվի Ռուսական գազի դիմաց մի ուրիշ այլընտրանք էլ ունենալ:
Ներկայում, այդ փոփոխությունը պատճառ է դարձել, որ Ադրբեջանը բողոքներ ներկայացնի իր մեծ եղբորը՝ Թուրքիային: Ադրբեջանի խոսքերի համաձայն, երբ դեռ չի լուծվել Ղարաբաղի հարցը, Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների նորմալացումը, վնասելու է Ադրբեջանի դիրքերը: Բաքուն իր բողոքը տարբեր ձեւերով արտահայտվեց, եւ դրանց շարքում կարելի է նշել այն, որ Ադրբեջանը չմասնակցեց Բուլգարիայի էներգետիկ խորհրդաժողովին, ուր քնարկվելու էր Նաբուկոյի նախագիծը: Ադրբեջանի բացակայությունը կարող է լուրջ վտանգ հանդիսանալ Նաբուկոյի նախագծի իրականացման համար:

Բ- Երկրորդ փոփոխությունը, Ադրբեջան-Ռուսաստան հարաբերությունների մերձեցումն է: Այն ժամանակահատվածում, երբ Հայաստանը մոտենում է Թուրքիային, Բաքում ձգտում է ավելիով մերձենալ Ռուսաստանին՝ Հայաստանի կարեւորագույն դաշնակցին: Ադրբեջանը այդ միջոցով փորձում է ճնշում բանեցնել թե՛ Եվրոպայի եւ թե՛ Թուրքիայի վրա, ու ցանկանում է Նաբուկոյի նախագծում իր ներկայության կարեւորությունը հիշեցնելով, Ղարաբաղի հարցը լուծել իր օգտին:

Տեղի ունեցած այս երկու տարածաշրջանային փոփոխությունները պատճառ դարձավ, որ Նաբուկոյի հարցում, ԱՄՆ-ն մեղմացնի իր դիրքորոշումները Իրանի նկատմամբ եւ դրական հայտարարությունների միջոցով Իրանին քաջալերել Նաբուկոյին միանալու համար: ԱՄՆ-ն իր դիրքորոշման փոփոխությունը երկու նպատակով է իրականացրել.

1- Նախ Ադրբեջանին ճնշելու համար, եւ այդ միջոցով նրան զգուշացնել, որ եթե հրաժարվի Նաբուկոյի նախագծից, նրան փոխարինելու է Իրանը: Ի դեպ, Ադրբեջանի իշխանավորները քաջ գիտեն, որ Նաբուկոյի նախագծում Իրանի ներկայությամբ, այլեւս Ադրբեջանի կարիքը չի զգացվելու:

2- ԱՄՆ-ն իր նոր դիրքորոշմամբ փորձում է Իրանին ապացուցել, որ նախագահ Օբամայի ավետած «փոփոխությունները» իր մեջ են ընդգրկում նաեւ տնտեսական ոլորտը եւ կարելի է հույս ունենալ, որ ԱՄՆ-ի կողմից Իրանի դեմ սահմանված տնտեսական շրջափակումները, դրական համագործակցությունների հետեւանքով, չեղյալ համարվելու հնարավորություն ստանան:

Այն ինչ որ պարզ է, Իրանը, դեպի Եվրոպա գնացող գազատարերի մի քանի նախագիծ է մշակել, եւ գործում է դրանց իրականացնելու ուղղությամբ, բայց եւ այնպես էլ չի ցանկանում հրաժարվել նաեւ Նաբուկոյի նման կարեւոր նախագծից: Նաեւ չի կարելի Իրանի ներկայությունը, Նաբուկոյի նախագծում, հակառուսական քայլ անվանել, որովհետեւ Իրան-Ռուսաստան տնտեսական, քաղաքական ու ռազմավարական հարաբերությունները այնպիսի մակարդակի վրա են, որին հնարավոր չէ խանգարել Նաբուկոյի նման նախագծերով:
Մի այլ դիտանկյունից դիտված, նաեւ Իրանի ներկայությունը Նաբուկոյի նախագծում, կարող է ավելիով հզորացնել Իրան-Ռուսաստան միատեղ համագործակցությունը, որպես աշխարհի էներգիայով ամենահարուստ երկու դաշնակից երկիր:

Tuesday, May 05, 2009

ԱՄՆ-ի փլուզման նշանները՝ ֆաշիզմ, ահաբեկչություն, անջատողականություն

Արթին Առաքելյան

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, ժամանակին առաջադիմության, զարգացման ու կայունության խորհրդանիշ էր ամբողջ աշխարհի համար, մի երկիր, որը իր կարճատեւ պատմությամբ, հաջողել էր դառնալ աշխարհի թիվ մեկ երկիրը, թե՛ տնտեսության, թե՛ ռազմական եւ թե՛ քաղաքական ու հասարակական կայունության ոլորտներում:
Բայց այն ինչ որ պարզ է, նման երկրներում, այն էլ զագացման նմանօրինակ տեմպերով, ճգնաժամները անխուսափելի են դառնում:
ԱՄՆ-ն գրեթե մեկ դար է, ինչ մարտնչում է ներքին տնտեսական ճգնաժամերի դեմ: Եթե ուզենք թռուցիկ կերպով անդրադառնալ ԱՄՆ-ի հետթական ճգնաժամերին, կարելի է նշել 1930-ի, 1970-ի տնտեսական խիստ ճգնաժամերը, որոնք ԱՄՆ-ի տնտեսությունը տարին մինչեւ անդունդի եզրը:
Այս երկու գլխավոր ճգնաժամային տարիներից, ԱՄՆ-ն նաեւ 1980-ից մինչեւ 2001 թվականը, ժամանակ առ ժամանակ, հանդիպել է տնտեսական ճգնաժամերի, որոնք իհարկե չէին գերազանցում վերը նշված նախկին երկու մեծ ճգնաժամերին, բայց հասարակական խիստ հետեւանքներ ունեցան:
ԱՄՆ-ի պատմության մեջ, առհասարակ, տնտեսական նոր ճգնաժամը հավասար է մի նոր պատերազմի բոցավառման հետ: Համաձայն պատմական փաստերի, ԱՄՆ-ի իշխանությունները, երկրի տնտեսությունը, որը հիմնված է դրամատիրական հիմքերի վրա, ճգնաժամերից փրկելու համար դիմել է պատերազմի, նոր շուկաներ ու տնտեսական աղբյուրներ ձեռքբերելու նպատակով:
Այժմ, 2009 թվականին, ԱՄՆ-ն կրկին մատնվել է տնտեսական հերթական, եւ նախորդներից ծավալով ավելի մեծ, ճգնաժամի: Երկրի տնտեսական հիմնասյուները, ապահովագրական ու վարկային ընկերությունները, բանքերը, ավտոշինական կորպորացիաները, հերթով սնանկանում են: ԱՄՆ-ի նախկին ու ներկա կառավարությունների հսկայական դրամական ներարկումներն էլ, մինչեւ այսօր չեն հաջողել փրկել երկրի տնտեսությունը:
Վերոհիշյալ սնանկացումները նաեւ զանգվածային գործազրկության պատճառ են դառնում եւ հասարակության կենսական իրավիճակը ավելիով բարդացնում: Ներկա տնտեսական ճգնաժամն ու Օբամայի նախագահությունը՝ որպես ԱՄՆ-ի առաջին սեւամորթ նախագահ, խիստ ոգեւորել է Ամերիկյան աջ ծայրահեղականներին: ԱՄՆ-ի աջ ծայրահեղական-ազգայնամօլական կազմակերպություններն ներկա իրավիճակը լրջորեն օգտագործելով, իրենց շարքերը համալրում են նոր եւ դժգոհ անհատներով:
Ըստ ԱՄՆ-ի ներքին անվտանգության նախարարության զեկույցի, ներկա պայմաններում խիստ թափ է առել աջ ազգայնամօլական կազմակերպությունների աշխատանքները: Ինչպես, որ հաղորդում է վերոհիշյալ նախարարությունը, եթե ներկայի տնտեսական ճգնաժամը տեւականորեն շարունակվի, աջ ազգայնամօլական ու հակաիշխանական կազմակերպությունները հարմար առիթ կունենան աշխատելու եւ բազմանալու: Փաստերը ապացուցում են թե մեծ թվով զինվորականներ, որոնք տուն են վերադարձել Աֆղանստանի ու Իրաքի ճակատներից, միանալով հիշյալ կազմակերպություններին, լրջորեն աշխատում են իշխանությունների դեմ: ԱՄՆ-ի ներքին անվտանգության նախարարությունը զեկուցում է, որ վերջին շրջանում, ծայրահեղականները, մեծ քանակությամբ զենք ու փամփուշտ են գնել, որը եւ մտահոգիչ է երկրի անվտանգության համար: Հիշյալ կազմակերպությունները, ինչպիսին են «Կու Կլուս Կլան»-ներն ու «Արիական Ազգ» կոչված ծայրահեղական կազմակերպությունը, խստորեն դեմ են զինամթերքի առք ու վաճառքի հավանական սահմանափակումներին եւ այդ իսկ պատճառով, ժամանակից շուտ զինվում են արդի զինամթերքով:
Այս իրավիճակը մեծ հավանականությամբ հանգեցնելու է ներքին ահաբեկչական խմբավորումների ստեղծմանը՝ ԱՄՆ-ում: Եվ սա մտահոգում է անվտանգության ուժերին, որովհետեւ մինչեւ այսօր ժողովրդին զգուշացնում եւ անգամ վախեցնու էին արտաքին ահաբեկչական խմբավորումներից, բայց այդ պայքարը չավարտված, ի հայտ է գալիս ներքին ահաբեկչական խմբավորումները, որոնք շատ ավելի վտանգավոր կարող են լինել, քան արտաքինը:
Այս բոլոր խնդիրներից հետո, ԱՄՆ-ի իշխանության համար գոյություն ունի մի շատ կարեւոր եւ նաեւ վտանգավոր եւս մի խնդիր, եւ դա անջատողականությունն է:
Տնտեսական ճգնաժամը ԱՄՆ-ում, ոչ միայն ֆաշիզմի ու ահաբեկչությանն կարող է հանգել, այլ նաեւ անջատողականությանը:
Ապրիլի 15-ին, Տեխաս նախանգի նահանգապետ՝ Ռիկ Պերին, մի հավաքի ընթացքում, երբ համախմբված ժողովուրդը կանչում էր «անջատում...», հայտարարեց, «մենք (ԱՄՆ) բազմաթիւ նահանգների միություն ենք, եթե Վաշինկտոնը շարունակի անտեսել ժողովրդին, ով գիտի թե ինչ կարող է տեղի ունենալ: Տեխաս նախանգն իր յուրահատուկ պայմաններն ունի ու անկախ տարածք է, որը հեշտությամբ չի հանձնվելու ուժին»:
Տնտեսական տագնապը պատճառ է դարձել, որ ԱՄՆ-ի կենտրոնական իշխանությունը ավելիով խստացնի նահանգների հարկային պայմանները, որի հետեւանքով էլ, նահանգները մեծ դժվարություններով են վճարում իրենց հարկերը, իրենց ժողովրդին ավելի մեծ ճնշումների տակ դնելով: Դա հանգեցնում է այն իրականությանը, որ զանազան նահանգներում ավելիով է թափ ստանում անջատողականության մտադրությունները:
Վերը նշված, երեք կարեւորագույն խոչընդոտները, Դամոկլյան սրի նման շարժվում են ԱՄՆ-ի գլխին, անկախ նրանից, թե երկրի տնտեսական վիճակը ինչ պայմաններում է գտնվում: Բնականաբար պարզ է, որ տնտեսական վատ պայմաններում, այդ խոչընդոտները ավելի են մոտենում իրագործման: Միայն բարենպաստ պայմաններում է, որ ԱՄՆ իշխանությունները, սպառողական մշակույթի ու պայմանների տարածումով, փորձում են հանդարտ պահել սեփական ժողովրդին:
Բայց մինչեւ ե՞րբ կարելի է նմանօրինակ ձեւով շարունակել: Արդեօ՞ք ԱՄՆ-ն մոտենում է իր ավարտին: Արդեօ՞ք սրընթաց զարգացումները նաեւ պատճառ կարող են հանդիսանալ սրընթաց փլուզման: Պատմությունը նմանօրինակ բազմաթիւ օրինակներ ունի, եւ ԱՄՆ-ն չի կարող բացառություն լինել:

Friday, May 01, 2009

Աշխատաւորներ բոլոր երկրների, ՄԻԱՑԷ՛Ք

Այսօր Մայիս 1 է, աշխատաւորների տօնը: Տօն, որը ըմբոստութիւն է աղաղակում կեղեքման դէմ, կեղեքում, որը իրականացնում են դրամատիրական կարգերը, աշխատաւորին օգտագործելով, սեփական հարստութիւնը մեծացնելու նպատակով:
Կեղեքումն ու անարդարութիւնը հաւիտենական չեն եւ պայքարի միջից ծնունդ են առնում ազատութեան ու արդարութեան ճանապարհով գնացող հերոսները, եւ դրանք հէնց աշխատաւորներն են:
Կեցցէ աշխատաւորութիւնը, Կեցցէ ազատութիւնն ու արդարութիւնը:
Աշխատաւորներ բոլոր երկրների, ՄԻԱՑԷ՛Ք...

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More

 
Բլոգը պատրաստել է Արթին Առաքելյանը