Հայ գործարարների քարոզած հակաքարոզչությունը

Վերջին շրջանում ինձ սկսել են հետաքրքրել հայկական գովազդները, ոչ այն պատճառով, որ դրանք ավելի հետաքրքիր են դարձել, այլ՝ նրանց քարոզած հակաքարոզչության համար:

Սովորաբար հասարակության մեջ տիրող մշակույթը, համընկնում է տվյալ հասարակության իշխող քաղաքական վերնախավի մշակութային արժեքների հետ: Իշխանություններն էլ անկախ իրենց ցանկությունից, ժամանակ առ ժամանակ նաև ծրագրված քայլերով, փորձում են հասարակության մեջ վերարտադրել իրենց մշակությային ու քաղաքական արժեքները:

Իշխանություններն իրենց մշակութային ու քաղաքական արժեքները տարբեր միջոցներով են վերարտադրում, որոնց շարքում կարելի է հիշատակել արտադրած ու ներմուծած հեռուստասերիալները, մուլտիկները, հեռուստաբանավեճերը եւ հեռուստագովազդները:

Եթե ուշադիր լինեք մեր հայկական հեռուստաալիքներով հեռարձակվող գովազդներին, ակնհայտ է դառնում գործարարների կողմից տարածվող մշակութային արժեքները, որը կարելի բնությագրել հակաքարոզչություն:

Օրինակի համար, «Գյումրի» գարեջրի գործարանի պատրաստած վերջին գովազդում, քարոզվում է մի հակաարժեք: Գովազդում նախ ցուցադրվում են մի քանի աշխատավորներ, որոնք ջանադրաբար աշխատում են շինարարության ոլորտում: Իսկ հետո, երկրորդ կադրում, հայտնվում են երկու քյառթու անձնավորություն, որը բացում են երկու սառը գարեջրի շիշ: Աշխատավորները հոգնած հայացքներով նրանց են նայում եւ քյառթուները աշխատավորների վրա գոռգռալով, նրանց կրկին աշխատելու է հրավիրում, իսկ իրենց խմում են իրենց ախպերության կենացը: Եվ վերջում քյառթուների կադրը ցուցադրելով հնչում է հետեւյալ խոսքը. «Գյումրի, գարեջուր իսկական տղամարդկանց համար»:

Իսկ հիշյալ գովազդի պատրաստողները ո՞ւմ նկատի ունեն որպես իսկական տղամարդ, աշխատավորների՞ն, թե՞ քյառթուներին: Բնական է, իսկական տղամարը նա է, ով քյառթուների նման նստած, նրանց ժառգոնով խոսում է ու «Գյումրի» գարեջուր է խմում:

Նմանօրինակ գովազդները շատ են հայկական հեռուստաշուկայում: Շատ են նաեւ այն գորվազդները, որոնք գենդերային խտրականություն են քարոզում: Օրինակ մի գովազդ է ցրվում, որի ընկերության անունը դժբախտաբար մոռացել եմ այս պահին, որի ընթացքում ամուսինը կնոջն ասում է. «Ես գնում եմ բալետ նայելու, տես երբ գամ քո կյանքը չուտեմ:» Կինն էլ պարտավորված պիտի իր «բալետ» սիրող ամուսնու ճաշը պատրաստի ու դիմում է գովազդվող ընկերության արտադրության օգնությանը:

Ցավալի է, որ մեր հեռուստաընկերությունները իրենց ֆինանսական կարիքները հոգալու նպատակով պիտի հեռարձակեն նմանօրինակ գովազդներ:

Փաստը մնում է փաստ, որ մեր իշխանությունները վերարտադրում են այն մշակույթը, որի կրողներն են իրենք:

Արթին Առաքելյան

«Գյումրի» գարեջրի տխրահռչակ գովազդը