Մայիսեան ոգու կանչին ընդառաջ

Այն, ինչ որ այսօր կատարւում է Ֆրանսիայում, շատ աւելի լուրջ հիմքեր ունի, հակառակ որոշ «քաղաքական մեկնաբանների» կատարած իրարամերժ վերլուծութիւններին, որոնք ցանկանում են Սորբոնի համալսարանում իրագործած դէպքերը տեսնել որպէս մի քանի հարիւր ըմբոստ երիտասարդների արկածախնդրութիւն:Հիմնական խնդիրն այն է, որ այսօրւայ Ֆրանսիան վերածւել է միջազգային եւ եւրոպական իմպերիալիստական նւազ օղակի: Ոչ թէ նրա տնտեսութիւնը աւելի նւազ է ուրիշ եւրոպական երկրների համեմատ կամ իշխող դասակարգը ամուր հիմքեր չունի, այլ նւազ օղակի է վերածւել այն իմաստով, որ այլեւս Ֆրանսիայում իշխող դասակարգը այն կարողութիւնը չունի, որ դրամատէր դասակարգի ցանկութիւնն ու մտածելակերպը թելադրի Ֆրանսիայի հասարակութեանը: Ֆրանսիացի ժողովրդի «ոչ»-ը Եւրոմիութեան սահմանադրութեանն ու նաեւ միահամուռ բողոքը՝ ընդդէմ աշխատանքային կանոնի, պարզօրէն հաստատում են այդ իրականութիւնը:Այն, ինչ որ այդ աշխատանքային նոր կանոնի հիմքում կարեւոր եւ առաջնահերթ էր ու է, Ֆրանսիայի իշխանութեան համար ոչ թէ երիտասարդութեան աշխատել կամ աշխատազրկւելն էր, այլ այն, որ փորձում էր ժողովրդին թելադրել ու համախմբել այն մտքի շուրջ, որ տնտեսութեան ու աշխատանքի անիւը պտտւում է դրամատէրերի ու գործատէրերի առանցքի վրայ եւ որպէսզի սոյն անիւը շարունակի իր պտոյտը՝ աշխատաւոր ու ոչ-սեփականատէր դասակարգը պարտաւոր է զիջումներ կատարել ու հրաժարւել իր բացարձակ իրաւունքներից, որն է աշխատանքի ապահովութիւնը: Սա այն գաղափարն է, որի վրայ հիմնւած են դրամատիրութեան կարգերը եւ Ֆրանսիայի ժողովուրդը ըմբոստացել է դրա դէմ: Ուրեմն՝ այն ճնշումը, որ գործադրւեց տւեալ աշխատանքային կանոնի հաստատման համար ու աշխատաւոր եւ երիտասարդ խաւի ըմբոստացումը՝ դրա դէմ, վեր է անցել սոսկ մի աշխատանքային կանոնի հաստատման թէ չհաստատման սահմաններից եւ վերածւել է լուրջ գաղափարախօսական պատերազմի, որը իր գաղափարական սնունդը ստանում է սոցիալիստական եւ առհասարակ ձախակողմեան կուսակցութիւններից եւ հոսանքներից:Դրամատիրութիւնը (բուրժուազիա) իր ծննդեան առաջին օրից իր դասակարգային շահերը գաղտնի պահելու նպատակով՝ ստութեամբ իրեն ներկայացրեց որպէս բոլոր հասարակութիւնների շահերի պաշտպան եւ «բոլորի իրաւունքների հաւասարութիւն», «ազգային կառավարութիւն», «համատարած ժողովրդավարութիւն» ու «ժողովրդի իշխանութիւնը՝ ժողովրդի վրայ» գաղափարներով խաբեց ժողովուրդներին ու առհասարակ՝ աշխատաւոր դասակարգին: Իրականութեան մէջ, դրամատիրութիւնը ոչ մի «համատարած», «ընդհանուր» եւ «հաւաքական» շահի գաղափար անգամ չունի իր տնտեսահասարակական քաղաքականութեան մէջ, այլ ամէն ինչ իմաստաւորւում է նոյն այդ դրամատիրութեան շահերի համաձայն: Ուրեմն՝ մի խօսքով՝ դրամատիրական կարգերի քարոզած ու շեփորած «ժողովրդավարութիւն»-ն էլ թերի է եւ միայն սահմանափակւում է իշխող դասակարգերի շահերի սահմանում:Կարող է այստեղ ընթերցողի համար հարց առաջանալ, թէ այսօրւայ Ֆրանսիայում, որ գոյութիւն ունի խօսքի ազատութիւն, գործադուլի ու դասադուլի ազատութիւն եւ անգամ որեւէ քաղաքական եւ ուսանողական ղեկավար չի ձերբակալւում՝ բողոքելու յանցանքով, արդեօք ժողովրդավարութիւնը կե՞ղծ է ու թերի: Պիտի պատասխանեմ՝ ոչ: Բայց նաեւ մեծ տարբերութիւն կայ Ֆրանսիայի կամ Եւրոպայի բուրժուազիայի ու առհասարակ Երրորդ աշխարհի երկրների բուրժուազիայի ու դրամատիրութեան միջեւ եւ դա այն է, որ եւրոպական դրամատիրութիւնն ունի իր աւանդութիւնն ու պատմութիւնը, այն, ինչից որ զուրկ են առհասարակ Երրորդ աշխարհի երկրները: Եւրոպական ու զարգացած երկրներում ժողովրդավարութիւնը ոչ թէ շնորհւել է ժողովրդին, այլ նոյն այդ ժողովրդի միջոցով նւաճւել է, որովհետեւ նրանց դրամատիրութիւնը իր պատմութեան ընթացքում պայքարելով ֆէոդալական ու ազնւական կարգերի դէմ, պաշտպանել է մի տեսակ ժողովրդավարութիւն եւ դա մի կերպ համարւում է այդ դասակարգի աւանդութիւնը, որը այսօր չի կարող հրաժարւել ու ժողովրդին զրկել դրանից: Բայց Երրորդ աշխարհում որովհետեւ դրամատիրական կարգերը պարտադրւել են միջազգային դրամատիրական կարգերի միջոցով, ուրեմն՝ այդ դասակարգը չունի աւանդութիւն եւ պայքարի պատմութիւն: Ուրեմն՝ որեւէ ազատութեան ու ժողովրդավարութեան պահանջի տարողութիւնը չունի, որովհետեւ որեւէ ազատութեան ու ժողովրդավարութեան գաղափարի տարածումը վտանգելու է իր իշխանութեանն ու դասակարգային շահերը: Ուրեմն՝ տւեալ երկրներում իշխող դրամատէր դասակարգը իր գոյատեւման համար ժողովրդավարութեանը տանող բոլոր ճամբաները փակում է:Ներկայ աշխահում դրամատիրութեան դէմ պայքարը նոր ձեւ է ստացել եւ պիտի ստանայ՝ մերժելով «նւազագոյն ծրագիր»-ը (քւէի իրաւունք, իրաւունքների հաւասարութիւն եւ....) ու նմանօրինակ պայքարի ձեւը, որը այսօր ձեռնտու է դրամատիրութեան, պիտի որդեգրել նոր ձեւ՝ «առաւելագոյն ծրագիր», որը իր մէջ պիտի ընդգրկի արտադրութեան միջոցների սեփականատիրութեան ոչնչացումն ու դրանց հասարակականացումը՝ կոչ անելով «Աշխարհի բոլոր աշխատաւորներ, միացէք» եւ այդ հաւաքը պիտի իրագործի «Մի այլ աշխարհ հնարաւոր է» գաղափարը:

Ալիքի Էջերում....