Իրանի խաղաքարը դարձավ Լիբանանի վարչապետ

Արթին Առաքելյան

Օրեր առաջ, երբ Լիբանանի «Հիզբոլլահ» խմբակցությանը պատկանող 11 նախարար հրաժարվեցին վարչապետ Սաադ Հարիրիի կառավարության կազմից, Հարիրիի գլխավորած կառավարությունը փլուզվեց, ու Լիբանանը կրկին կրակի մեջ հայտնվեց: «Հիզբոլլահի» նմանօրինակ քայլի գլխավոր դրդապատճառը հենց սպանված նախկին վարչապետ Ռաֆիկ Հարիրիի գործով զբաղվող դատարանի աշխատանքն էր, որտեղ հայտարարվել էր, որ դատարանը սպանության գործում մեղադրում է «Հիզբոլլահին» ու Իրանի պահակազորին:

Բանակցությունների արդյունքում ի վերջո կողմերը համաձայնեցին Լիբանանի խորհրդարանական մեծամասնության կողմից առաջարկվող Նաջիբ Միքաթիի վարչապետությանը: Այդ նորությունը մեծ խանդավառություն է առաջացրել իրանական պետական քաղաքական դաշտում: Թեև Միքաթին առաջարկվել է «Հիզբոլլահի» ու նրան սատարող համախոհների կողմից, բայց նորընտիր վարչապետը հայտարարում է, որ չի պատկանում ոչ մի խմբակցության և ցանկանում է երկրում միասնական կառավարություն ստեղծել: Բայց արդյո՞ք բոլորին կհամոզի վարչապետի հայտարարությունը: Դժվար թե: Իսկ ո՞վ է նորընտիր վարչապետը:

55-ամյա Նաջիբ Միքաթին Լիբանանի օլիգարխներից է, որի անունը 2008-ին հայտնվել էր անգամ Forbes հանրահայտ պարբերականի աշխարհի հարուստների ցուցակում: Նրա հարստությունը գնահատվում է մոտ 3 միլիարդ դոլար: 1998-ին տրանսպորտի նախարարությունը ստանձնելով` նա մուտք գործեց քաղաքական դաշտ: Հետո մի քանի տարի խորհրդարանում Թրաբլոս քաղաքի պատգամավոր է եղել: Միքաթին, նախկին վարչապետ Հարիրիի սպանությունից հետո, երբ հրաժարական ներկայացրեց այդ ժամանակ գործող վարչապետ Օմար Քարամին, երեք ամիս ժամկետով ստանձնեց վարչապետի պաշտոնը, ապա հրաժարական ներկայացրեց և իր ավագ եղբոր հետ ստեղծեց Investcom ընկերությունը: Investcom-ը գործունեություն էր ծավալում հաղորդակցության ու բջջային հեռախոսների ոլորտում:

Այս ընթացքում կարևորություն է ստանում այն, որ Միքաթիի ընկերությունը լուրջ և կարևոր ներկայություն ունի «Հիզբոլլահի» գլխավոր աջակիցներ Սիրիայի և Իրանի բջջային հեռախոսների շուկայում: Investcom-ը, սիրիական SyriaTel ընկերության հետ մեկտեղ, Սիրիայի կառավարության հետ արդեն կնքել է պայմանագիր, որով Սիրիայի բջջային օպերատորները 15 տարով կլինեն այդ երկու ընկերությունների տիրապետության տակ:

Investcom-ը, նաև միավորվելով հարավաֆրիկյան MTN և սիրիական SyriaTel ընկերությունների հետ, անցյալ տարի գնեց Իրանի IranCell պետական ընկերության բաժնետոմսերի 49%-ը: Միքաթիի ընկերությունը միայն Իրանում ներդրել է ավելի քան 450 միլիոն եվրո: Ի դեպ, իրանական IranCell ընկերության բաժնետոմսերն անցյալ տարի գնել էր թուրքական TurkCell ընկերությունը, բայց Իրանի խորհրդարանը անվտանգության նկատառումներով այն չեղյալ էր հայտարարել: Հարկ է նշել, որ ամիսներ առաջ Իրանի իսլամական հեղափոխության պահակազորը, երկրի հեռահաղորդակցության ընկերության աճուրդին մասնակցելով, հաջողեց ձեռք բերել հիշյալ ընկերության բաժնետոմսերի մեծամասնությունը:

Այս ամենը հաշվի առնելով, հնարավոր չէ վստահել Լիբանանի նորընտիր վարչապետի այն հայտարարություններին, թե նա ոչ մի խմբակցության չի պատկանում: Հնարավոր է, որ նա իրոք ոչ մի խմբակցության անդամ չէ, բայց հարկ է նկատի ունենալ, որ նրա կապիտալի խոշոր մասը ներդրված է Իրանի ու Սիրիայի շուկաներում, որոնք նաև համարվում են «Հիզբոլլահի» գլխավոր աջակիցները: Այս ընթացքում նաև դժվար է հավատալ «Հիզբոլլահի», այսպես կոչված, հայրենասիրական կոչերին, որովհետև հենց «Հիզբոլլահի» առաջնորդ Հասան Նասրալլահը բազմիցս հայտարարել է, որ իրենց առաջնորդը Այաթոլլա Խամենեին է: Հնարավո՞ր է հավատալ մի զինյալ խմբակցության հայրենասիրական կոչերի, երբ նույնիսկ իրենք են հայտարարում, որ հնազանդվում են մի այլ երկրի առաջնորդի:

Արթին Առաքելյան

«Առաջին» Լրատվական